261
rasy co do umysłowych zdolności; w tym względzie zgadzają się oni z przywiedzionemi wyżej auatomicznemi postrzeleniami (1), i naszemi uwagami, bo u wszystkich Murzynów, których badano, mózg zawsze był mniejszy niż u ludzi białój rasy. Przekonał się także Blumenbach, że czaszki rasy kalnnickiój czyli mongolskiej, jakkolwiek mniejsze od czaszek Europejczyków, zawsze okazały się większemi niż u Murzynów.
Lecz, pomijając te już dowiedzione prawdy, a których oczywistym jest śladem niskie czoło Murzyna, poradźmy się jeszcze jego historyi na całej kuli ziemskiej.
Jakież są religijne myśli, do których on mógł wznieść się sam przez się , co do natury wszecłi rzeczy? One to są najpewniejszą miarą umysłowych zdolności Widzimy wszędzie Murzynów kłaniających się najgrubszy!' fetyszom, oddających cześć już to wężom, już kamieniom . muszlom, pierzom. i t. p. nie mogąc się wznieść nawet do teologicznych wyobrażeń dawnych Egipcyjan lub innych ludów, które czciły zwierzęta jako god o bóstwa.
Co do ustaw politycznych w Afryce Murzyni nic nie wymyślili, prócz familijnego rządu i dowolnćj władzy, a co nie oznacza żadnej kontbinacyi.
We względzie towarzyskiego przemysłu, nigdy Murzyni, sami przez się, nie uczynili żadnego odkrycia, żadnego wynalazku; nie wystawili żadnych budowli, pięknych miast, jakie widzimy u Egipcyjan ; nic nawet nie wymyślili dla ukrycia się przed dokuczliwemi upałami słońca: nie umieją oni zakryć się przed niem lekkiemi tkaninami, jak to czynią Indyjanie; na samych tylko przestają szałasach i cieniach drzew palmowych. Żadnych więc nie mają sztuk, żadnych wynalazków, któreby umiliły ich nudy próżnowania na tak bogatej ziemi. Nie znają nawet dowcipnej gry w szachy wynalezionej przez lndyjau, ani zabawnych bajek Arabów, które są dowodem płodnćj i dowcipnej wyobraźni. Żyjący obok Maurów, Abissyńczy-ków, ludów początkowo białej rasy Murzyni, bywają od nich pogardzani jako głupi i nieudolni; dla lego zwykłe oszukują ich i podbijają, nawet w obecności ich spółziomków, kiedy oni nie mogą zdobyć się na to, żeby się uorganizowali w wielkie massy, żeby się
(1) Soemmerring, tudzież C’uvier, Gall i Spnrzheim.