355
więcej nad 55 razy na minutę!; a nareszcie bardzo wcześnie chylą się do ziemi, jak jacy starcy.
Pomimo przytoczone wyżćj szczególne przypadki, i poraira o wiele innych, o których wspomina Haller lub rozmaici inni autoro-wie, zapyta się kto, czy nie ma żadnego prawdopodobieństwa aby kiedy, jak to utrzymywano, istniały wielko-ludy. Żyzniejsza i młodsza niegdyś ziemia, mówią obrońcy takićj opinii, jak np. Torrubia, Lecat i t. d wydawała potężniejsze zwierzęta, kolosalniejsze gatunki od dziś istniejących. Skamieniałe zęby ryby zwanej Ludojad są trzy do czterech razy większe od takichże zębów teraźniejszych Ludoja-dów, jak uważa Fabius Columna; azali wygrzebywane kości nie istniejących dziś zwierząt megatherium, palaeotherium i t. d. opisane przez Cuviera, kości większćj części słoniów znajdywane w rozmaitych klimatach, azali mówię wszystkie te zabytki nie okazują nadzwyczajnych stworzeń w porównaniu z najogromuiejszemi dziś żyjącemi? Czy widzimy dziś wieloryby sto pięćdziesiąt stóp długie, jak je dawniej znajdywano? Trzeba więc przyznać że te rasy kolosalne wy-rodziły się teraz tak co do wzrostu jak i co do liczby, albo nawet mogą wygasnąć i zniknąć z powierzchni ziemi. Mógł był powiedzićć Wirgilijusz, że dziwić się kiedyś będą rolnicy nad ogromnemi pod ich rolą zagrzebanemi ludzkiemi zwłokami:
Grandiaąuo eftossis mirabitur ossa sepulcris.
Viryiliust Georg., I.
Nie tylko to dziś użalają się Indzie na coraz większe drobnienie nietylko swego rodu, ale i wszystkich płodów ziemskich. Według Epikurejczyków zestarzała się ziemia i przestaje już wydawać wielkich zwierząt:
Jamque adeo fracta est aetas, eftbetaque tellus,
Vix animalia parva creat, qune cuncta creavit Soecla, deditque ferarum ingentia corpora partu.
Lucrel. ller. natur., lib II.
Pomiędzy dowodami, które przytacza Haller przeciwko istnieniu olbrzymów w starożytności, mówi że dwadzieścia do piętnastu stóp ludzie nie byliby w żadnym stosunku do zboża i owoców, któ-remi się my żywimy, ani do konia który nas dźwiga; za małe byłyby wtedy drzewa na nasze budowle, i t. d. Ale małej są wagi ta-