scandjvutmp19001

360

lego też większa część takich karłów pochodzi z chorobliwości płodu, która dalszy jego wzrost tamuje.

Roku 1816 oglądaliśmy karlicę Niemkę, publicznie pokazywaną, miała juz ośm do dziewięciu lat; wzrost jej ledwo wynosił ośmna-ście cali, czyli wzrostem i wagą równała się dopiero narodzonemu dziecku; była żywa, wesoła, ale jej pojęcie i rozsądek były takie jak trzyletniego dziecięcia; jej puls uderzał do dziewięćdziesiąt razy na minutę; dopiero lat cztery mając zaczęła chodzić i mówić; we dwa lata po narodzeniu dostała pierwszych zębów; przyszła na świat w przyzwoitćj epoce połogu: matka jej była pięć stóp wysoka , a ojciec miał pięć stóp i pięć cali wzrostu. Ta kobieta porodziła juz poprzednio karła, kilka tylko cali wysokiego, a lubo to dziecię urodziło się w przyzwoitej porze, żyć jednak uie mogło.

Zdaje się jednak, ze przyczynę tak małego wzrostu ludzi przypisać można jużto crasności macicy u niektórych kobiet, juz słabemu przypływowi właściwych dla zarodu pokarmów.

W rzeczy samej zdarzają się kobiety, które ronią płód dla tego, że macierzysty ich organ albo jest zbyt ciasny albo zbyt drażliwy, ściągający się; stąd to powstają owe ściskania spazmatyczne, które przed czasem płód spędzają. Jeżeli zaś pomimo to wszystko płód pozostaje, wtedy będzie słabowity, zanędzony, wychudły, stąd powstanie karzeł we wszystkich rozmiarach ciała.

Z tych faktów wypada wnosić, ze ród ludzki znacznie uie zmalał, ani wyrodził się od czterdziestu wieków. Lubo są w ogólności, narody jedne mniejszego, drugie w iększego wzrostu, podobnie jak widzimy także jednych ludzi wyższych drugich niższych, nie można jednak twierdzić z pewnością, źe są lub były narody olbrzymów albo też karłów. Zwyczajny wzrost większćj części rodu ludzkiego wynosi pięć do sześciu stóp, wyjąwszy przy biegunach gdzie ludzie nie są wyżsi nad cztćry do pięciu stóp.

ARTYKUŁ V.

O różnicach we wzroście i o ich skutkach.

Wiele osób okazuje w swym składzie różne nieregularności. Jedni np. mają długi i gruby tułów a krótkie członki i wielką głowę; taka jest proporcyja ciała dzieci.