Sponsorzy2701

143

kazała hrabini Potocka, przynieść ją do sali i otworzyć. Cała była zapełniona papierami, które przecież w takim były stanie, Iż je koniecznie prze-wietrztć musiano. Podjął się jeden z przyjaciół domowych przejrzenia tych pozostałości literackich Trembeckiego, lecz na nieszczęście zbyt lekko przesunąwszy się po tój pracy, oświadczył, iż nic zajmującego, nic ważnego nie znalazł. Wielu wszakże utrzymywało, że pewni amatorowie przywłaszczyli sobie wspomnione rękopisma, które niezawodnie znajdowały się w skrzyni. Nie możua nnkoniec przypuścić, aby człowiek tak uczony, wytrawiony, i poważny, jak Trembecki, przez tyle lat, a zwłaszcza w uczonych sporach z Janem Potockim, żartował jedynie, i mistyfikacyą tę aż za zgon swój przedłużył (').

„Trembecki utrzymywał, że ściśle biorąc, nićma nic brudnego w naturze, wszystko bowiem jest tem, czćm być powinno. Wierny tej zasadzie, nie dozwalał nigdy służącemu, zamiatania pokoju, a jeżeli dokazano tego, zawsze to było w jego nieobecności. Nie zapomnę nigdy wrażenia, gdym go chorego odwiedziła z siostrami mojemi. Miał na sobie szlafrok tak wypłowiały, że już ani śladu pierwotnej barwy nie miał, podszyty zaś był skórą, która niegdyś była futrem. Leżał wyciągnięty na kanapie, niesłychanie brudnej, ogromne foliały mając przed sobą na stoliku; pod kanapą mebel nieodzowny: za wejściem zaś naszem taka wyniosła się z posadzk. chmura popiołu tytoniowego, ie wszystkie przedmioty ćmiąć dokoła, ledwie nas nie zadusiła.”

Nie lubił odwiedzin Trembecki, z mężczyzn też przyjmował tylko u siebie Jana Potockiego, i generała Chodkiewicza. Przed śmiercią tak pamięć utracił, że gdy mu pokazano tomik jego wierszy wydrukowany w roku 1806, oprócz Syna marnotrawnego, co do reszty nie wiedział że to były jego pisma, Zapytany, co się znajduje w rękopismach, które darował hrabini Polockićj, odpowiedział, że nie pamięta.

W ostatnich latach pracować już nie mógł, i nie chciał; całe też życie był leniwy. Latem miewał otwarte okna i wróbli pełno. Zapewniał, że stnle i nieodmiennie przylatywało ich 200, tojest cała rodzina, którą on wychował i każdego z nich znał lata i rodziców, wszystko też w stancyi jego było upstrzone wróblim pomiotem. Lat trzydzieści mięsa nie jadał i wina nie pił; wszelako na rok przed śmiercią, ten sposób życia odmienił. Ulubioną jednak zawsze jego potrawą były raki, nad temi codzień kilka godzin się bawił.

Często powtarzał, że do lat pięćdziesięciu był bardzo W obyczajach młodym. Wróg związków' małżeńskich, umarł bezżennym. Znaną jest z tego powodu odpowiedź Trembeckiego dana jednemu z panków, którego żona była w łaskach u dworu: gdy ów z bogatćj tabakiery zażywał tabakę, nasz poeta, sięgnął po nią ręką.

—    Jakto szambelnnie, zażywasz, a nie masz własnej tabakierki?

—    Nigdym nie miał tak własnej tabaki jak i żony — odrzekł poważnie Trembecki.

(!) Bacząc na etan owoczesnćj ktytyki historycznej, niemałe żałujemy straty Łych badań dziejowych Trembeckiego.