Sponsorzy2301

149

Gęsi, kaczki i inne podobne wudno/.ieiune stworzeni.^-!, równie plugawego wychowu, jak świnią. Indycze mięso uie tak łatwo rozpuszcza się w soku żołądkowym. a pawie jeszcze trudulcjsze »lo strawienia.

T/ustości wszelkie, jakiegożkolwlek miana są, do najnlestrawulejszych rzeczy należą.

Niedojrzałe owoce, nowinki wszelkie, jakożkolwlek łakotne, są trucizną, która rodzi ograżkl, zimnlce (febry) trudne do pozbycia, i wielkie zaburzenia w żołądkach zwłaszcza słabych sprawuje. Owoce wszystkie są rozwalnlające mulej lub więcej. Zbyteczne Ich używanie, nie jest bez niebezpieczeństwa. Poziomki 1 porzeczki są najzdrowsze. Skórki owoców pestkowych, trudne są do strawienia.

Ciasta z wielością przypraw I zakalcu, przydatnego chyba księgowiązom. niegodziwe są; tem szkodliwsze, że łakome dla dobrego smaku, pięknego kształtu. I ozdobnego nazwiska.

Grzyby wszelkie, z calem swojem jednorodnem pokrewieństwem, do jakiegokolwiek imienia należą, nie wyłączając nawet trudów, sznmplonów i rydzów. Wszystkie, są owocem zgnilizny (').

Owoce olejne, jako migdały, orzechy wszelkie, kasztany I t. d. uie tak łatwo trawić się dają. Doświadczył Spaluuzaul, że pogryzione nawet rodzynki, dwa dni w żołądku niestrawione leżały.

Zup zwłaszcza gorących nie pochwalam; jada się ich więcej jak innych potraw, bo zwyczaj je pierwsze głodnemu stawia, bez potrzebnego rozrobienia do kiszek prędko przechodzą. Wszak i wielość napoju slrnwnoścl jest szkodliwą.

Wędliny wszystkie, solone mięsa i jarzyny, dla zachowania dłuższego, trudnej do strawienia twardości nabierają.

Jagły zostawmy Tatarom, ulubioną ich są strawą. Latającym dzień cały na koniu szkodzić nie mogły (²).    »

Ryby Im większe, lin starsze, tern mniej są zdrowe, młode zaś jeść nlewarto. llakl stare nic do strawienia, nic do jedzenia, są młode. Ryb solonych mięso twardnieje, I z trudnością się trawi. Stawowe też i błotne ule strawniejsze są od tych, które się w wodach czystych. I bieżących poławiają : tudzież zaraz po ułowieniu nie są zdrowsze, niżeli dłużej trzymane. Morskie, które suszone lub solone nam przywożą, zdrowe być nie mogą.

Ostrygi, ślimaki, śledzie bałyby-zdrowe, gdy są świeże, ale jedne z przyczyny przypraw, drugie gdy są solone, a tem bardziej wędzone, łatwość straw,uości utrącają.

Jaja twardo gotowane, furmańska potrawa, dla żadnego żołądka strawnemi nie są.

Kapusta kwaszona I bigos, pokarm prawdziwie hullajów, do strawienia łatwe być nie mogą; trudniejsza zaś jest biała 1 zielona, niżeli czerwona, a głąbie niżeli liście.

Grochy: bobv, soczewice, i młode ich strączki, liczyć się do zdrowych nie mogą.

(Czasopism naukowy księgozbioru imienia Ossolińskich 1828 r. IV, p. 71).

(*) Miecliowczyk nasz mawiał o grzybach: Gdy uajwyborniej będą przyprawione, najlepiej j6st za płot je wyrzucić. Żadnego lekarstwa dla swej złości przyrodzonej nie cierpią. Marcin Urzędów o przyrodzeniu ziół.

O Gdy Tatarzy Podola polskiego panam i byli, ’ zamiast płacy poboru, po osmoku jagieł z roli zsypywne im 1’odolnki musieli.