15
są jeszcze inne grzyby kapeluszowe własność tę posiad ijące, mianowicie: Agaricus Oardneri w Brazylii, Agaricus igneus na Amfcjinie, i Agaricus nodilu^ens na Manilli.
Jeszcze jedno zjawisko fizjologiczne w grzybach kapeluszowych go-dnem jest tu przytoczenia. Otóż jeśli się przypatrzyn.y bliżej przez lupę na kołnierz muchomora (Agaricus muscarius), to spostrzeżemy na nim drobniutkie grudki z massy miękiej, żółtawej, bezkształtnej powstałe, które pod-ożone pod mikroskop w kropli wody, okazują bardzo żywy rueh. Zobaczymy, jak grudki, te rozpadając się na pojedyncze jakby włókienka z łepkami, to falisto, to drżąco, to wężowato wydłużają się lub kurczą, i przez to ruch wyraźny przez całe prawie 24 godzin objawiają; poczem pozostają tylko bryłki z połyskiem tłustym. Ezeczy wiście chemicznie Ladane te bryłki, okazują przyrodę tłustą, rozpuszczającą się w alkocholu lub eterze, a pewna po rozpuszczeniu pozostałość tych ciałek, zabarwia się od jodu na żółto.
Co się w grzybach znajduje, to zawartem jest w ich komórkach, a każdą komórkę zwłaszcza młodą, wypełnia protoplazma. Błonnik grzybów nie różni się od zwykłej celulozy roślin innych gromad, wszystko więc co analiza chemiczna wykazała w grzybach, znaleźć się winno w ich soku i zarodzi, bo ciał stałych twardych, jakich niebrak w roślinach zielonych, grzyby prawie wcale nie mają.
Grzyby zawierają w sobie najprzód dużo wody, której od 80 do 92% znaleźć w nich można.
Prócz tego przeważają w składzie substancji suchej grzybów ciała azotowego, przez co jeśli nie mają w sobie przymieszki jakiej trucizny, czynią je wielce pożywnemi. I rzeczywiście, najuboższe w ciała azotowe grzyby jeszcze są prawie tak pożywne jak bób, groch, fasola lub soczewica. Do najbogatszych w ciała azotowe czyli tak zwany protein, należą następne bedłki i grzyby jadalne, które tutaj ułożyliśmy w szereg porównawczy z najpożywniejszymi i powszechnymi pokarmami, a mianowicie, podług Loesecke’go, Kohlrausch’a i Siegefa.
W100 częściach grzybów zupełnie suchy ch znajduje się części proteinowych:
w sadówkach Agaricus prunulus....... 38,32 %
„ trupich Tuber cibarium......... 36,32 %
„ podróżniczkach Agaricus oreados......35,57 %
*