Sponsorzy2C501

403

potęga namiętności. Wszędzie niemal miłość i zemsta wstrząsa serca bohaterów Bajrona; wszędzie fatalność stawa im na przeszkodzie do szczęścia; wszędzie śmierć jest rozwiązaniem poematu.    , _n

W Narzeczonej z Abydos, syn mści śmierć ojca na okrutnym kre-w nym, i kocha zarazem jego córkę. Piękna Zulejka umiera patrząc na śmierć kochanka.

W Parizinie, Hugo dzielny młodzieniec kocha małżonkę swego ojca, i miłość swą przypłaca głową. Parizina traci rozum z rozpaczy.

W dramatach lord Bajron nie dorównał Szekspirowi. On jako głęboki badacz serc i namiętności ludzkich, zanadto był zajęty wewnętrzną stroną duszy człowieka. Gieniusz jego niepodległy, nie mógł się nagiąć do ciasnych form dramatu, przeznaczonego na scenę. Jego Marina Fa-liero, Dwaj Foscari, i Sardanapal lubo pełne pojedynczych piękności, nie sprawiły pożądanego wrażenia. Za to poemat Manfred, któremu Bajron nndał tylko formę dramatyczną, nie przeznaczając go bynajmniój na deski teatralne, jest utworem prawdziwie olbrzymim. W nim poeta przedstawia Człowieka w całej potędze gieniuezu, z duszą 6ilną i nieustraszoną, rozkazującego nadprzyrodzonym duchom, a jednak niezdołającego pokonać wyrzutów własnego sumienia. Duchy posłuszne woli Manfreda obsypują go we wszelkie dary, ale nie mogą dać zapomnienia przeszłości. W tym poemacie Bajron okazuje zupełny zwrot na drogę moralną i religijną. Zważmy tylko ową scenę, gdy duchy nieczyste wzywają Manfreda, aby się ukorzył

przed Aryraanem, czyli uosobioną potęgą złego.

u    i (,'J

DUCH.

¹ jhj ud |r*»'-.i - :ai4 i/ittrU* mi pi    ■»

Padnij na kolana prochu nikczemny, ukorz się przed tronem wielkiego

Arymana, uznaj w nim pana swego. Drżyj i bądź posłusznym.

WSZYSTKIE DUCHY.

Ukórz się nędzny śmiertelniku, albo też lękaj się naszej zemsty.

,»•«> i . Jironlau Jun I

MANFRED.

Znam waszą potęgę, a przecież nie chcę wam być posłusznym.

INNY DUCH.

Nauczemy cię pokory.

» • » »*(    <«’l    ■1' |, l.'oq iradS

ki .*<*»',    łoi

’

MANFRED.

Nie potrzebuję waszej nauki. Ileżto nocy przetarzałem się w prochu, z obliczem pochylonem w ziemię! Spadłem niestety na najniższy stopień poniżenia, albowiem korzyłem Bię w obec własnej nędzy, w obec nadaremnej rozpaczy.