51
\va nas do niego nieopornie. Języki, równie jak państwa nie odradzają się Juz, tez same bowiem przebywają także peryjody wzrostu i zepsucia. Pierwsi Rzymianie mówili językiem niedokładnym, bardzo twardym; zbogacił się on, nabył dźwięku i powagi za czasów Cycerona i Wirgilijusza; potóm podupadał stopniowo w miarę jak państwo rzymskie słabło, w zepsutych czasach cesarzów. Taki? postęp spostrzegać możemy w języku francuskim , który w początkach był surowy; była to mięszanina języka celtyckiego i zepsutćj łaciny; następnie przekształcił się na język romański, jednorodniej-szy i gładszy; około pięluastego wieku, nowego doznał popędu, w tćj bowiem epoce rząd francuski uległ wstrząśnieniu; nareszcie za Ludwika XIV do najwyższej przyszedł doskonałości. Za regencyi i za panowania Ludwika XV zaczynające się psuć obyczaje, zadały cios czystości języka, stwarzając styl wymuszony, swarliwy; na-koniec psuje się coraz bardziej: nie możnaby już reformować go iuaczćj, chyba odrodzeniem państwa i obyczajów.
Początkiem zepsucia języka bywa zwykle epoka jego rozszerzania się pomiędzy ludy sąsiednie. Język grecki, od czasu zaprowadzenia go do Egiptu, Syryi, do Włoch i Rzymu, niemal całkiem się zeszpecił; język łaciński upowszechniony u tylu zwyciężonych potęgą rzymską narodów, zamienił się na zepsutą łacinę; język francuski, po całej szerząc się Europie, zaczyna także tracić swo-ję pierw otną czystość. Można w nosić że języki upadają od czasu jak się zaczyuają stroić bezużytecznemi ozdobami, kiedy się w nich tłoczą epitety, i ciśnie próżny zbytek wyrazów: chcąc wszystko wyrazić, gubią się w mnóstwie szczegółów.
iłowa ludzka, jest to moralny człowiek; jest to wskazówka jego charakteru, jego temperamentu; styl pokazuje jego obyczaje i maluje jego uczucia; przezeń objawia się osoba osłoniona strojną powierzchownością autora. Pewien naturalista mówił: Dajcie mi ząb jakiego zwierzęcia, a ja wam powiem , czy ono należy do zwierząt mięsożernych czy tćż do trawożernych; każdy wprawę mający czytelnik, mógłby także odgadnąć ze stylu, ducha i przymioty każdego autora. 1 tak, ludzi konstytucyi nerwlstćj, chudćj, ruchawej, styl będzie zwykle jasny, dowcipny; melancholików zaś będzie ciemny, zwięzły, mocny; osoby żółciowe mają styl żywy, gwałtowny,