scandjvutmp6401

70

peratury; jak bowiem w naszych klimatach nie różni się on od czystej krwi zdrowego człowieka, tak przeciwnie w krajach gorących nabywa odrażającćj woni. Nie tylko to w Arabii i innych okolicach Wschodu powszechne jest mniemanie o zgniliźnie miesięcznej wilgoci, toż. samo napotyka się zdanie między dzikiemi ludami w Ameryce, wyłączają bowiem z towarzystwa kobićty w czasie miesięcznej ich słabości. W rzeczy samej, gdy w czasie upału wyziewy skórne, wyziewy gruczołów łojowych, będąc obfitsze, połączą się ze krwią i długo na ciele pozostauą, tedy zepsuje się ona i nieprzyjemną woń rozszerzać będzie. Zaświadcza to Tavernier, mówiąc o regularnej słabości murzynek i hottentotek.

Drugą przyczyną wpływającą na epokę dojrzałości jest ilość i własność pokarmów. W istocie, osoby obficie się żywiące prędzej stają się płodnemi, niż inne niedostatek a częstokroć i głód cierpiące, lub używające niezdrowych, mało pożywnych pokarmów; ciało bowiem pierwszych prędzej dochodzi nalezytćj doskonałości, Widzimy, ze mieszkańcy miast i osoby dostatnie, w wygodach żyć mogące, wcześniej dojrzewają niż ubodzy wieśniacy, którzy rzadko jadają mięso i nie zawsze nawet chlćb mają. Wreszcie własności, natura pokarmów, przyczyniają się do przyspieszenia lub opóźnienia epoki dojrzałości. Przysmaki, rozgrzewające mięsiwa, istoty pożywne, aromatyczne, zwyczajne używanie wina, kawy, li-kworów i t. p., prędko sprowadzają dojrzałość; legumiuy zaś, potrawy mączne, pitagorejska, roślinna dyjeta, zwykłe używanie mle-czywa i t. p., opóźniają tę epokę, jak to widzimy na Szwajcarach, na wieśniakach Auwernii, Hollandyi, Szkocyi i t. d.

Co do trzeciego, rzecz pewna, że moralny stan człowieka pobudzać może rozwijanie organów ciała. W naszych wielkich miastach, gdzie młodzież ciągle ma przed oczyma obrazy roskoszy, gdzie próżniactwo, czytanie romansów', widok malowideł i rzeźby wystawiających obnażenie i sceny lubieżne; gdzie miłosne rozmowy, nieustanne przestawanie i mięszanie się z sobą płci, bale, tańce i tyle innych przyczyn, bezustannie budzą wyobraźnią i przywodzą zmyśl-ność do używania roskoszy, w takich mówię, okolicznościach dojrzałość nadchodzi prędzej niż u mieszkańców zagród wiejskich, gdzie proste są obyczaje, gdzie praca, oddalenie od siebie płci,