scandjvutmp1ab01

418

Darują nam przeto czytelnicy, przez wzgląd na pożytek, i nawet dla dobra moralności (której właśnie przedmiotem jest zachowanie zdrowia i życia ludzkiego), jeżeli wejdziemy w zawód, w którym możnaby łatwo wziąć za przewodnika występek, gdyby się weń puszczało z zepsułem sercem. Musiałby zrzec się lekarz mówić o rozwiązłości i o smutnych jej skutkach, gdyby nie było mu wolno wejść w tajemnice haniebnych czynów, których się zepsuty człowiek dopuszcza. Wszakże to są prawdziwe choroby, rzeczywiste spodlenie uczuć, podobne dziwacznemu skażonemu smakowi niektórych kobićt ciężarnych. Azali chory ukrywać powinien przed lekarzem swoje słabości, jakkolwiek wstydziliby mu się za nie przyszło? ażali winny unikać ma wstydu za swe występki, jeżeli prawdziwie chce z nich się uleczyć? Czy nie musieli kazuiści zajmować się rozwiązywaniem najlubieżniejszych równie jak najdelikatniejszych zdań? Azali ojcowie kościoła i surowi moraliści jako to Seneka, S Paweł, Ś. Hieronim, Tertulijan, Ś. Augustyn, obawiali się wyrzucać spro-sności w których się nurzały narody ich wieków? występek bowiem wstydzić się tylko może swej w łasnej szkarady, która go na wzgardę i nienawiść wystawia. Ponieważ język nasz daleko powściągliwszy niż wyobraźnia, odmawia nam wyrażeń zbyt gołych szczegółów, będziemy się więc starali osłaniać je mową łacińską, która w tym względzie jest wolniejsza i obfitsza, Spodziewamy się wreszcie że przedmiot ten służyć tylko będzie do porady li we względzie lekarskim i filozoficznym, w jakim go nam traktować wypadało. Nie to wreszcie jest występkiem, jak mówił Arystyp do młodzieży wkradającej się do nierządnic, gdy się tam wejdzie, ale to źle gdy się stamtąd nie wychodzi. Ażali to nie jest nieszczęście dla człowieka, że z pomiędzy wszystkich stworzeń, on tylko jeden łączy występek do swych roskoszy?

O miseri ąuonim gaudia crimen habent!

Corn, Gallus, eleg. 1.