scandjvutmp6f01

81

kogut, gołąb’, wróbel i inne ziarnem się żywiące; w tym względzie przewyższają one czworonożne zwierzęta; widzimy także, że suchotnicy trawieni gorączką naczyń oddechowych, dopuszczają się prawie zawsze śmiertelnego zbytku w miłości. Co do zwierząt ssących, te co mają układ nerwowo-mózgowy większy, są zwykle lubieżniejsze, takiemi są małpy, które swą naturalną rozwiązłość posuwają do najwyższego stopnia, kiedy tymczasem inne gatunki szczupło-roózgowe, raz lub dwa tylko razy do roku płodzą. Myszy i szczury, co jak na ich wzrost mają mózg bardzo duży, są najpłodniejsze; uważajmy także, że osieł gorętszy względem samicy od konia, ma stosunków o mózg większy. W istocie w ielka siła mózgowa , jeżeli nie zostanie wyczerpana myśleniem i nauką, wiele podwyższyć może siłę płodną, jak również oszczędzenie płodnej zdolności dużo przyczynia dzielności sile mózgowćj. Dodać tu jeszcze można, że bękarty i pierworodne dzieci, będąc zwykle owocem go-rąećj miłości, więcój pospolicie miewają dzielności, tak co do ciała jako i duszy, niż inne dzieci.

1 to jeszcze znamienuje władzę nerwową człowieka nad jego rodnemi organami, że ona go częstokroć wprowadza w błąd we śnie, że i wtedy podaje jego wyobraźni czarę równie zajmującćj jak na jawie roskoszy. Nie widzimy tego skutku u zwierząt, choć i one także sny miewają; chyba tylko w zupełnćm odłączeniu od samic, opauowywa je szał miłosny, albo, że tylko tarciem usiłują się pozbyć zbyt drażniącego je płynu. Małpy, a nadewszystko człowiek zbyt często nadużywają łatwości tych nagannych i nienaturalnych roskoszy; wszakże tera samćm dowodzą, że u nich nasienie wydziela się obficićj niż u innych zwierząt ssących. Stąd to po miłosnćm zespoleniu mężczyzna większego doznaje opadnięcia sił, niż inne zw ierzęta, może i dla tej przyczyny, że podobno stosunkowo większą jak one przykłada się ilością nasienia, gdyż naprzykład kogut, wróbel , tak często sobie pozwalający, bardzo go mało za każdą rażą tracą, i niezawsze ich zespolenie bywa wewnętrzne.

Dla tego, lubo życie mężczyzny zdaje się być naturalnie długie, kiedy swych sił nie nadużywa, w ogólności jednak krócćj on żyje niż kobićta; toż samo spostrzegamy na samcach wszystkich zwierząt w porównaniu z ich samicami. 1 tak pomiędzy roślinami