0158

niego interes lub kto został wezwany. Toteż był tam zawsze ruch i rozmowy dużo.

Admirał Razwozow po przybyciu do Helsingforsu odesłał nam „Nowika”, który przycumował przy burcie „Lipawy”. Pomieszczenia na tym torpedowcu były bardzo szczupłe i nie mogłyby zmieścić admirała i jego sztabu. Torpedowiec ten stał przy burcie zawsze w pogotowiu. Gdy admirał sam brał udział w jakiejś operacji, zabieraliśmy się razem z Rimskim-Korsakowem z małymi walizkami najpotrzebniejszych rzeczy i lokowaliśmy w kabinkach, gdzie stało tylko łóżko żelazne w umywalni. „Nowikiem” dowodził stary znajomy kapitan Michaił Berens.

Nastąpił dla mnie okres bardzo ożywiony i wypełniony interesującymi zdarzeniami. Linia frontu armii lądowej, ciągnąca się z południa w kierunku północno-zachodnim, kończyła się i opierała o wybrzeże na zachód od Rygi. Na Półwyspie Ir-beńskim, stanowiącym południową granicę zachodniego wejścia do Zatoki Ryskiej, rozrzucone były nieliczne załogi niemieckie. Natomiast wybrzeże to, naprzeciwko Półwyspu Cerelskie-go, oraz nieco ku wschodowi od naszej zapory minowej było ufortyfikowane artylerią lądową, co pozwalało Niemcom kontrolować pewną przestrzeń na północ od wybrzeża. Kontrola ta polegała na tym, że Niemcy zaczęli systematycznie trałować farwatery pod samym lądem, pod ochroną swoich baterii i tymi farwaterami wysyłać do Zatoki Ryskiej łodzie podwodne i potem — nieśmiało co prawda — torpedowce. Zadaniem przeto naszym było wszelkimi siłami i sposobami przeszkadzać im w korzystaniu z tego farwateru, zakładać tam coraz nowsze zapory i trzymać w tej okolicy coraz silniejsze patrole torpedowców.

Władanie Rygą stanowiło o linii frontu, która po zajęciu tego ważnego miasta odsunęła się od razu daleko na zachód.

Aktywność przeciwnika zwiększała się i nabierała coraz większej uporczywości. Ze względu na różnorodność stojących przed siłami rosyjskimi zadań do dyspozycji admirała Starka przysłano wszystkie możliwe jednostki, które składały się głównie z dwóch pancerników — „Sława” i „Cesariewicz”, przy czym tylko artyleria „Sławy” została przebudowana i zasięg jej został zwiększony do około 11 mil. Poza tym dwa krążowniki „Bajan” i „Admirał Makarów”, kanonierki „Chiwiniec”, „Chrabryj”

148