027 bmp

Wał silnika jest sprzężony mechanicznie z organem równoważącym OR oraz organem rejestrującym O W. Gdy na przekątnej pomiarowej pojawia się napięcie w wyniku zmiany wartości rezystancji R_x, wał silnika S zaczyna się obracać i za pośrednictwem organu rów-ij no ważąc ego OR doprowadza układ do stanu równowagi. Jednocześnie organ rejestrujący kreśli krzywą odwzorowującą zmiany napięci w przekątnej AB.    -

Rysunek 4.3 przedstawia zasadę pracy kompensatora automatycznego.

Rys. 4.3. Zasada pracy automatycznego kompensatora rejestrującego; oznaczenia w tekście

Do zacisków 1-1, doprowadza się napięcie mierzone U_x, jest ono porównywane z na-⁵ pięciem kompensującym U_k uzyskanym z potencjometru odniesienia 6. Napięcie stałe AU, równe AU = U_x - U_k przekształcone jest w modulatorze 1 na sygnał zmiennoprądowy o określonej częstotliwości, który wysterowuje wzmacniacz zmiennoprądowy 2. Silnik-dwufazowy 4 połączony jednym uzwojeniem 3 do wyjścia wzmacniacza obraca wał 7 przesuwający ślizgacz potencjometru 5 do momentu, gdy AU = 0, równocześnie przemieszczany jest sprzężony z wałem silnika organ rejestrujący 8 zapisujący na nośniku przebieg napięcia U proporcjonalnego do U_x.

Na rysunku 4.4 przedstawiono układ mechaniczny rejestratora kompensacyjnego.

Rys. 4.4. Schemat układu napędowego w rejestratorze kompensacyjnym; 1 - potencjometr, 2 - prowadnica paska, 3 - silnik napędowy

4.4. Opis ćwiczenia

4.4.1.    Zapoznanie się z rejestratorem

-    Oglądnąć zewnętrznie przyrząd, ustalić funkcje poszczególnych elementów regulacyjnych i zabezpieczających.

-    Opisać dane techniczne rejestratora.

-    Włączyć przyrząd do sieci i po odaretowaniu pisaka ustawić go w położeniu odpowiadającym zeru skali.

4.4.2.    Wyznaczanie zależności czułości S rejestratora od wychylenia z pisaka, S -j{z)

Do wykonania pomiaru niezbędny jest stałoprądowy zasilacz o regulowanej wartości napięcia V_z oraz woltomierz napięcia stałego. Wyjście zasilacza należy połączyć równolegle z wejściem rejestratora i woltomierzem. Wybrana czułość rejestratora powinna zapewniać wychylenie jego pisaka na całą szerokość nośnika przy maksymalnej wartości napięcia U_zinax na wyjściu zasilacza.

W trakcie pomiarów należy zmieniać wartości napięcia na wyjściu zasilacza w granicach: 0 U; _]T,_ax. Przy U_z - 0 [V] ustawić pisak w położeniu zera skali rejestratora, posługując się odpowiednim potencjometrem zabudowanym w rejestratorze. Następnie dla kilkunastu, np. 20 wartości napięcia ustawianych na wyjściu zasilacza rejestrować wychylenia s pisaka od położenia zerowego, przypisując im odpowiednie wartości napięć odczytanych i woltomierza. W celu zaobserwowania histerezy rejestratora pomiary wykonywać, zmieniając napięcie w kierunku wartości rosnących: 0 —» f/_zmax i malejących: U_z max —» 0.

55