035

Pr. jbiur (><1 rrd. pn.f.dr.hib.J. K. PiouowtkKgii *IY stawy    Vimm iiKtt. ISBN 8S-2O4-M22-0Cby TCf

w których przestrzega się odpowiednich warunków higieniczno-sanitarnych Zwierzęta powinny mieć zapewniony swobodny dostęp do wody i karmy wysokiej jakości, wolnej od zanieczyszczeń. W tym celu kontroluje się ją na obecność: pestycydów, nukotoksyn. metali ciężkich, estrogenów, wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA), Grupa zwierząt kontrolnych, które stanowią odniesienie dla porównań wyników badań toksykologicznych. powinna przebywać w takich samych warunkach, jak zwierzęta eksponowane, a ich dobór do tej grupy podobnie, jak do grup zwierząt narażanych powinien być losowy

Większość badań toksykologicznych wykonywanych jest na zw ierzętach, którym substancje chemiczne są podawane doustnie Mogą być one podawane za pomocą wgłębnika t sondy l, wymieszane z karmą lub rozpuszczone w wodzie pitnej Najdokładniej można ocenić dawkę związku podanego sondą.

Ze względu na różny przebieg biotransformacji. droga podania substancji ma istotny wpływ na jej toksyczność. Dlatego, aby otrzymać pełną ocenę toksycznego działania związków, oprócz podania dożolądkowego. stosuje się również narażenie inhalacyjne oraz podanie na skórę zwierząt. Jednak te drogi podania, a szczególnie narażenie inhalacyjne, wymagają znacznych nakładów finansowych w związku z koniecznością użycia specjalnych komór toksykologicznych i odpowiednio przeszkolonego personelu.

2.5. Badanie toksyczności na zwierzętach doświadczalnych

2.5.1^ Ocena toksyczności ostrej

Toksyczność ostra to zdolność do działania toksycznego, które występuje w kiótkim czasie po podaniu badanego związku w dawce pojedynczej lub w kilku dawkach w ciągu 24 godzin.

Badanie tego rodzaju przeprowadzane na zwierzętach ma dać odpowiedź na kilka podstawowych pytań: 11 jaka dawka substancji jest potrzebna, aby zwierzę padło; 2) jakie narządy ulegają uszkodzeniu w zatruciu ostrym; 3l czy substancja ma działanie drażniące, czy uczulające.

Toksyczność ostrą bada się zwykle na myszach i szczurach Zaleca się. aby przy pierwszej ocenie badania wykonywać na grupach zJożonych ze zwierząt obu płci.

Toksyczność ostrą określa się ilościowo, wyznaczając medialną dawkę śmiertelną I.D-.,. tj. dawkę powodującą śmierć 50% użytych w doświadczeniu zwierząt Dawkę letalną ocenia się zwykle w ten sposób, że kilku grupom zwierząt (każda po kilka osobników > podaje się zróżnicowane dawki substanc ji (zwykle z odstępem geometrycznymi Po upływie określonego czasu (24 lub 48 godzin) liczy się w każdej grupie zwierzęta, które padły.

Dawkę śmiertelną LD.„ można ustalać dla różnych gatunków zwierząt, oddzielnie dla zwierząt różnej pici, w różnym wieku, w różnych wamnkach

2.5. BADANIE TOKSYCZNOŚCI NA ZWIERZETACII DOŚWIADCZALNYCH 3S