05 struktura i funkcja białek bmp

Streszczenie

•    Ż>ws komórki zawierają niezwykle zróżnicowany ze-stav cząsteczek białka, z których każda jest liniowym łańcuchem aminokwasów powiązanych kowalencyjnie.

•    Każtk' typ biaika ma unikatową sekwencję aminokwasów, która determinuje zarówno jego trójwymia-rwy kształt, jak i aktywność biologiczną.

•    Pofałdowana struktura białka jest stabilizowana przez niekowalencyjne oddziaływania między' różnymi częściami łańcucha polipeptydowego.

•    Wiązania wodorowe między sąsiadującymi regionami szkieletu polipeptydowego mogą prowadzić do pwstania regularnych form sfałdowania znanych jako a helisy i struktury |i-

•    W budowie wielu białek można wyróżnić mniejsze regiony' o zwanej strukturze trójwymiarowej, określane jako domeny' białka.

•    Biok^zna funkcja białka zależy od szczegółowych właściwości chemicznych jego powierzchni oraz od sposobu, wjaki wiąże ono inne cząsteczki, zwane ligandarni.

•    Enzyiry są białkami, które wiążą się ściśle ze specyficznymi cząsteczkami zwanymi substratami. a następnie katalizują w tych cząsteczkach powstanie lub rozpad wiązań kowalencyjnych.

•    W miejscu aktywnym enzymu łańcuchy boczne aminokwasów w pofałdowanym białku są tak precyzyjnie

ustawione, że wspomagają utworzenie stanów przejściowych o wysokiej energii, przez które substraty muszą przejść, aby ulec reakcji.

Trójwymiarowa struktura wielu białek rozwinęła się tak, że związanie małych ligandów może wywołać znaczącą zmianę kształtu białka.

Większość enzymów jest białkami allostciycznymi. które mogą istnieć w dwóch konformacjach różniących się aktywnością katalityczną; enzym może zostać włączony' do akcji lub z niej wyłączony przez ligandy. które Wiążą: się do wyróżnionych miejsc regulatorowych stabilizują konformację aktywną lub nieaktywną.

Aktywności wielu enzymów w komórce są ściśle regulowane. Najczęstszą formą regulacji jest hamowanie przez sprzężenie zwrotne, w którymi enzym znajdując się na początku szlaku metabolicznego jest hamowany przez związanie jednego z końcowych produktów tego szlaku.

Wiele tysięcy białek w typowej komórce eukariotycznej jest regulowane albo przez cykl fosforylacji i de fosforylacji, albo poprzez związanie i hydrolizę GTP przez współdziałające białko wiążące GTP.

Hydrolizowanie ATP do ADP przez białka motorycz~ ne prowadzi do u kie ran kowanych ruchów w komórce.

Maszyny białkowe o wysokim stopniu efektywności powstają przez wytworzenie kompleksów białek allcstetycz-rrych, w których zmiany konformacyjnesą skoordynowane w celu przeprowadzenia złożonych lunkcji komórkowych.