1035

Justyna WiktorowKZ

łowych, a także sformułowanie hipotez badania, czyli naszych przypuszczeń co do wniosków płynących z analizy. Od tego, jakie są cele badania zależy bowiem to, jaką zbiorowość poddamy badaniu (przedmiot badania statystycznego), pod względem jakich cech będziemy badać poszczególne jednostki statystyczne (zakres badania), jaką metodą przeprowadzimy badanie (wybór metody badania statystycznego).

Wykonanie tych wstępnych czy nności umożliwia sporządzenie konspektu (planu) badania statystycznego. Należy również określić wydatki, jakie mogą być poniesione z tytułu badania (na etapie jego przygotowania, przeprowadzenia, opracowania i analizy), przygotować kadrę, sprzęt, materiały itp., a także przygotować formularze lub inne druki statystyczne. Należy także określić, jak szybko można uzyskać wyniki takiego badania.

Wymienione etapy przygotowania badania zostały już wcześniej przynajmniej częściowo omówione, inne nie wymagają komentarza. Warto jednak nieco więcej uwagi poświęcić źródłom danych oraz drukom, jakie są wykorzystywane w^r badaniach statystycznych.

2.2.1. ŹRÓDŁA DANYCH STATYSTYCZNYCH

Na jakość badań statystycznych w dużej mierze wpływa znajomość źródeł informacji statystycznych oraz umiejętność ich wykorzystania. Materiał statystyczny może pochodzić ze źródeł pierwotnych lub wtórnych. Mówimy zatem o pierwotnym lub wtórnym materiale statystycznym.

Pierwotny materiał statystyczny pochodzi z badań przeprowadzonych bezpośrednio na jednostkach statystycznych określonej zbiorowości, specjalnie dla potrzeb danego badania statystycznego. Źródłami tego typu sąnp.: materiał uzyskany z badania marketingowego danego produktu, sprawozdania statystyczne itp. Materiał pierwotny jest zwykle dokładniejszy niż wtórny i bardziej adekwatny do celu badania. Jego mankamentem są jednak wysokie koszty oraz czasochłonność przygotowania. Dlatego w praktyce bardzo często sięga się po wtórny materiał statystyczny, czyli taki, który został zebrany wcześniej w innym celu niż aktualnie prowadzone badanie. Obejmuje on zarówno materiały' zgromadzone przez osobę prowadzącą aktualne badanie, jak i inne jednostki organizacyjne, np. urzędy statystyczne, urzędy skarbowe, agencje rządowe i pozarządowe, ośrodki naukowe itp. Szczególne znaczenie odgrywają ogólnie dostępne dane publikowane przez Główny Urząd Statystyczny (GUS). Schemat 2.2 prezentuje system publikacyjno-infor-macyjny GUS. Wśród publikacji GUS-u znajdują się zarówno roczniki statystyczne, w tym roczniki branżowe (np. Rocznik Statystyczny Przemysłu, Rocznik Demograficzny), jak i publikacje o mniejszej częstotliwości. Można zatem uzyskać z nich zarówno dane roczne (ogólne i szczegółowe, np. dotyczące cen, sektora rolnego, finansowego, gospodarstw domowych itd.), jak i kwartalne czy miesięczne.

38