172

okazała się zbyt mało czuła i na dodatek brak podskal oceniających osobno poszczególne wymiary rozwojowe uniemożliwiał analizę jakościową zmian. „Denvcr test” także okazał się metodą nieprzydatną. Z dostępnych nam metod nasze wymagania najlepiej mogłaby zaspokoić,Monachijska funkcjonalna diagnostyka rozwojowa”. Niestety posiada ona pewne wady, które powodują, że nie można jej zastosować jako narzędzia naszej pracy. Pomyślana bowiem została jako lekarskie narzędzie do oceny rozwoju niemowląt. Nie jest więc przeznaczona dla dzieci o rozwoju zaburzonym. Przy zastosowaniu tej metody część prób powinna, jak mi się wydaje, być wykonywana tylko przez lekarzy i rehabilitantów, którzy mają lepsze od nauczycieli rozeznanie w fizycznych możliwościach dziecka. Aż 65% prób tej metody dotyczy motoryki. Jej zastosowanie utrudnia także skomplikowany sposób zaliczania poszczególnych prób. Każde zadanie bowiem opatrzone jest komentarzem odnośnie wystandaryzowa-nych zasad wykonania oraz sposobu jego oceny i zaliczania.

Podjęliśmy się więc samodzielnego opracowania odpowiedniej metody oceniania naszych uczniów. Chcieliśmy, aby metoda ta umożliwiała rejestrację drobnych zmian (zwłaszcza na początkowych poziomach rozwojowych), podzielona była na skale uwzględniąjące ważne dla terapii wymiary rozwojowe oraz aby pomiar nie wymagał od terapeuty wykonywania prób w zakresie wykraczającym poza jego możliwości zawodowe.

W proponowanej tutaj metodzie oceny postępów uczniów z głębokim upośledzeniem umysłowym, wszystkie wskaźniki rozwojowa, których wyszukiwaniem trudnił się cały zespół przedszkola, podzieliliśmy na jedenaście skal (karty obserwacyjne do poszczególnych skal znajdzie Czytelnik na końcu książki). Poszczególne skale przedstawiąją się następująco:

1. Percepcja wzrokowa

Skalę tę wyróżniliśmy jako miarę rozwoju postrzegania wzrokowego. Rozumiemy przez to tak rozwój i sprawność aparatu wzrokowego, jak i dalszą analizę bodźców wzrokowych w centralnym układzie nerwowym. Proces widzenia polega na rozróżnianiu bodźców wzrokowych pod względem ich jakości i intensywności oraz wyodrębnianiu związków pomiędzy poszczególnymi bodźcami. Skala obejmuje tylko pierwszy rozwojowy rok życia dziecka, w którymi u normalnie rozwijającego się dziecka zdolność widzenia wykształca się w pełni. W późniejszym etapie rozwojowymi proces widzenia jest silnie powiązany z wielozmy^rsłowym odbiorem rzeczywistości. Najważniejszym tego typu związkiem jest powiązanie doznań wzrokowych, dotykowych i kinestetycznych, jakie ma miejsce podczas manipulacji. Miarą tego typu powiązania jest skala koordynacji wzrokowo-ruchowej.