Cele wych bmp

dzeniem, iż istnieją-dwa rodzaje celów: Cele instrumentalne, doraźne i krótkoterminowe, oraz cele istotne i długoterminowe ¹⁵. Podkreślając, iż kraje rozwijające się mają tendencje do .wybierania pierwszej grupy celów z uwagi na pilny charakter problemów, jakie napotykają, uczestnicy stwierdzili, iż należałoby zastanowić się nad tym, w jakim stopniu tego rodzaju tendencja jest pożądana ¹⁶.

Zaproponowano także, iż w czasie spotkania przewidzianego w roku 1976 byłoby słuszne poznanie nie tylko różnic, jakie istnieją między krajami rozwijającymi się, ale także i odrębności kulturalnych regionalnych i subregionalnyęh,.....a .nawet..narodowych.

A zatem na drugifn spotkaniu grupy elcSpettów na temat celów" 1 teorii wychowania, które odbyło się w Paryżti w okresie od 8 do 11 czerwca 1976 r.,\sta-

rąńo^się bardziej konkretnie skoncentrować......ną^rym

właśnie zagadnieniu podejmując gyśKus.ię.-rPSid.^tfze-ma rapórtaffii, poświęconymi - celom wychowania w Afryce, Ameryce Łacińskiej i Związku Radzieckim. Czwarte opracowanie, na temat celów wychowania i kształcenia kadr pedagogicznych, miało uwydatnić wpływ celów na określony odcinek działalności pedagogicznej.

Włączając debaty w ogólne ramy problemowe, określone już wcześniej na spotkaniu genewskim, na drugim spotkaniu starano się, z jednej strony, zarysować podstawowe kierunki refleksji i badań nad celami wychowania, które miałyby pogodzić wymagania o charakterze regionalnym czy narodowym z wymaganiami współpracy międzynarodowej, z drugiej zaś — zarysować główne linie programu śred-

« Ibid., aneks IV, s. 3. ¹¹ Ibid., aneks IX, s. 3.

nioterminowego, który pozwoliłby na rozwinięcie refleksji i badań nad problemem teorii i celów wychowania.    ’    "" i,

Przed podjęciem dyskusji nad przedstawionymi opracowaniami uczestnicy spotkania odbyli dyskusję ogólną nad trzema następującymi zagadnieniami:

—    czy cele wychowania wywodzą się z czystej spekulacji czy też, przeciwnie, wyłaniają się z przeżywanej rzeczywistości jako kontekstu społecznego i środowiska kulturalnego;

—    jaki jest związek celów wychowania z polityką oświatową;

—    jaki jest związek między wychowaniem a historią.

Odpowiedzi udzielone w toku dyskusji nad tymi zagadnieniami, mimo pozornych sprzeczności, uzupełniały się w znacznym stopniu. W istocie uznając stronę „idealistyczną”, a nawet utopijną celów wycho--wania, zebrani zaakcentowali aspekty praktyczny wszelkich badań nad celami, jeśli pragnie się brać pod uwagę odbiorców projektu, którzy w naturalny sposób różnią się zależnie od regionu, kraju i środowiska społecznego. Ukazano konkretne przykłady pochodzące z Afryki, Ameryki Łacińskiej i Magrebu, by przestrzec przed ryzykiem, jakie wiąże się ze zbyt abstrakcyjną spekulacją na temat celów, ryzykiem, które polega na pomijaniu konkretnych problemów edukacji. Stąd równocześnie wyłoniła się konieczność zwrócenia uwagi, by nie popaść w mitologię przez stawianie problematyki w kategoriach zbyt abstrakcyjnych i by uniknąć niebezpieczeństw polityki krótkoterminowej, operującej zbyt blisko rzeczywistości. Przypomniano również, iż obok celów wyraźnych, stanowiących owoc rozważań filozofów i pedagogów, rzeczywistość społeczna i wychowawcza

23

22

JŁU.Ł.