_Materiały do ćwiczeń z parazytologii
Ad 3. Sposób wykonania sekcji - jak wyżej. Zwracamy uwagę na pojedynczy narząd rozrodczy i obecność steku. Szczegóły te znaczymy na rysunku preparowanego samca.
Ad 4. Zwracamy uwagę na niemożliwość odróżnienia od jaja glisty ludzkiej.
Rysunek: 1. samiec i samica, z zaznaczeniem dymorfizmu płciowego; 2. samica po wypreparowaniu, na rysunku objaśniamy budowę wora powłokowo-mięśniowego, narządów rozrodczych, jelita; 3. samiec po wypreparowaniu; 4. jajo.
Ryc. 63. Glista świńska, samica, wypreparowanie narządów, schemat:
1 - pochwa, 2 - macica, 3 - jajowód, 4 - jajnik, 5 - jelito, 6 - wór powłokowo-mięśniowy (oryginał).
2. Gatunek: Toxocara canis (Werner) Johnston - Glista psia
Występowanie. Kosmopolityczny pasożyt psa domowego i innych psowatych. Toksokaroza jest częstsza w tropiku niż w klimacie umiarkowanym.
Budowa. Samiec 3 - 13 x 0,2-0,3 cm długości , samica 5 - 19 x 0,3 cm. Posiadają wyraźnie prążkowany oskórek. W przedniej części ciała występują skrzydełka oskórkowe (ryc. 63a). Wulwa znajduje się w 1/4 przedniej części ciała samicy. Jaja (ryc. 63b) o średnicy 75 - 85 pm pokryte są grubą brązową skorupką.
Zarażenie. Człowiek jest żywicielem przypadkowym, zaraża się jajem inwazyjnym (larwą drugiego stadium) podczas zabawy z psem.
Rozwój. Jaja (z zygotą lub stadium dwu blastomerów) wydalane są z kałem do środowiska zewnętrznego, gdzie, odbywa się rozwój zarodkowy i pierwsze linienie larwy. Po pięciu dniach larwa w jaju jest już inwazyjna. W zarażonych szczeniętach jaja odbywają wędrówkę drogą układu krwionośnego, poprzez wątrobę i płuca wracają do przewodu pokarmowego. W przypadku zarażenia dorosłych psów larwy otorbiają się w nerkach i mięśniach. Takie otorbione larwy mogą przebywać w żywicielu kilka lat. U suk są źródłem zarażenia szczeniąt, dostają się bowiem do gruczołu mlekowego, a także może dojść do śródmacicznego zarażenia płodu. Innym sposobem zarażenia jest inwazja podczas pożerania żywicieli parateoicznych (gryzoni).
U człowieka glista psia nie rozwija się w postać dojrzałą płciowo.
Chorobotwórczość. Wywołuje toksokarozę, która może przebiegać w różnych postaciach: jako toksokaroza trzewna ( uogólniona), oczna lub utajona.
69