g8 bmp

_ Materiały do ćwiczeń z parazytologii_

dohiohasWibd^ihm konserwującą krew,_ Na tylnvmJmńcu-ciała~znajduje się przyssawka duża, tar-

~~Dtwor odbffiwy mjgisijj&Jiad^Ma^awką^nąrPaa^^ grzbietowe). ^ qhq#S

^Q tuUuŁ.

Q

Ryc. 71. Pijawka lekarska A-D: A-C - strona brzuszna, D - strona grzbietowa; Haemopis sanguisuga - E; a - przyssawka gębowa, b - otwór gębowy, c - przyssawka tylna (oryginał).

Po zapłodnieniu krzyżowym pijawka składa jaja do kokonów, którejpowstają z.wydzieliny specialnych gruczołów. JL- 10 takich kokonów, zawierających po kilkanaście jaj .zakopuje w wilgotnym miejscu. T£mw ciągu 4-5 tygodni rozwijają się larwy.

Młode" pijawki, j-O^wyjściu. z koko.nu^pr.awadza^.vy:..,eiagu ok.Jxzech lat drapieżny tryb życia. Po tym czasie.zmieniaia go na-masożytniczy. żywiąc się najpierw krwią.mięczaków, a następnie krwią ssaków.fegjrzewąją pó pięciu lataęhJPijawka żyje około 2Q J.ą$,..^iiodQi«lijiaiKe^j).

Pijawka lekarska, jest.p.asożytem ,ssaków, również człowieka. Po przyssaniu .sie-do-.źywiciela w ciągu ok. 2-3 min...bezboleśnie przekłuwa skórę, pozostawiając przegięcieo głębokości. l.S^rnm^ \^^ztałcie4iterv-^J3o-Eanv wydziela substancje: [pleCiwKrż^li^y enzym polipeptydówy-"hicudinę f'substancje znieczuląjącd. jPobiera .10-15. cm³ krwi, którą po zagęszczeniu przęchpwujęjy.uchyłkach żołądka..

Pijawka .lekarskajnoże po nassaniu krwi nie przyjmować pokarmu przez całyj'ok....Nie ginie również po następnym.ręku.głodówki, ale wówczas trawi stopniowo.wła.sneJkanki..zmniejszając znacznie wymiary swego ciała.    ^

^męzępię w medycynie.

może spowodować hirudynóze (himdynosis): kaszel, krwotoki z.nosa..sporadycznie uduszenie.

Dawniej pijawka lekarska była stosowana do celówleczniczych(Farmakopea Polska 111,1954) jako „narzędzie”*do upustu krwi, a także ze względu na obecność w pijawce substancji przęciwza-krzepowej - hirudiny. Później wyodrębniono hirudinę ną drodze ekstrakcji z przedniej części ciała pijawki, a następnie używano tej. substancji po.uprzedniej sterylizacji: zapobiegało to przenoszeniu niektórych bakterii,’ chorób .krwi, Hirudinę tak przygotowaną stosowano w formie zastrzyków. Używano jej także jako środka do konserwacji krwi stosowanej w transfuzji. Hirudyna jest obecnie zastąpiona przez inne preparaty, np. heparynę - preparat otrzymywany z płuc wołowych - działa kilkakrotnie silniej niż hirudyna. .

gapobieganię^i zwalczanie. Przyczepioną pijawkę usuwamy polewając ją słoną wodą, alkohor. lem luhoćtem. W przypadku.inwazji.wewnętrznej może zachodzić konieczność operacyjnego usunięcia pijawki.

79