g5 bmp

Materiały do ćwiczeń z parazytologii

4. Gatunek: Pulex irritans L. - Pchłą ludzka

Gatunek kosmopolityczny, w Polsce częsty. Pasożytuje na człowieku, a także na zwierzętach

domowych i innych, jak szczur, mysz, jeż.'

duje się pod okiem.

Rozwój podobny do rozwoju dwóch poprzednich gatunków. Sarajęa.składa jaja głównie^w_po-

Budowa. Pchła ludzka jest bardzo podobna budową do pchły szczurzej (ryc. 97, a), ale nieco od niej większą, o zabarwieniu ciemniejszym; nie posiada również grzebyków; szczecinka oczna znaj-

mieSzczemach ludzkich, pod dywanami, w szparach podłóg. Jeśli złożone są na żywicielu, „to przeważnie odpądąją.w czasie, poprzedzającym wykluwanie się larwy. Dorosła pchła ludzka .żyje 3-4

miesiące. Pożywieniem jej jest krew żywiciela, którą nadtrawia i wydala. Krew w takim stanję może służyć do odżywiania larw pchły. Larwy, jak u trzech omówionych gatunków pcheł, ńSe pasożyto^ęgnJg^^ycfe,

^ńaczetue medyczne. Podobnie jak poprzedni gatunek, pchłą ludzka jest przenosicielem.ząraz-ków dżumyT^uruplamśtego endemicznego oraz tularemii. Ukłucia przez pchłę mogą wywołać u niektórych osób. stan alergiczny skóry; w miejscu ukłucia powstaje czerwona plamka (roseola puli-cosa) jako objaw miejscowego zapalenia skóry. Towarzyszy temu ból i swędzenie skóry.

Tęp gatunek pchły.jnpże być. także żywicielem pośrednim tasiemców: Dipylidium caninum, Hymenolepis nartą i H. dimimita.

Zwalczanie polega przede wszystkim na niszczeniu larw pchły środkami chemicznymi. Pasto-' wanie^razmyćie podłóg niszczy również larwy. Nacieranie skóry olejkiem goździkowym, eukaliptusowym, mentolem stanowi ochronę przed atakiem pcheł.

. ***

Preparat: imago pchły ludzkiej; preparat trwały.

Obserwacja. Pod mikroskopem (pow. 150x) dostrzegamy, że szczecinka oczna u Pulex irritans znajduje się poniżej oka. Cecha ta, oprócz wymienionych przy opisie budowy, pozwala odróżnić ten gatunek pchły od pchły szczurzej.

Rysunek: część głowowa, ze zwróceniem uwagi na położenie szczecinki ocznej.    j

2. Rodzina: Hystrichopsyllidae

Gatunek: Leptopsylla segnis (Schónherr) Della Torre H •> ^{o

Pchły z rodziny Hystrichopsyllidae charakteryzują się obecnością grzebyków na głowie i~ pierwszym segmencie tułowia, (jak u pchły psiej), (ryc. 99) oraz brakiem oczu; jeśli oczy są, to słabo rozwinięte.

Ryc. 98. Leptopsylla segnis,

z lewej - samica, z prawej - samiec (wg 25).

106