klsti026

37

ROZDZIAŁ 2. ŁOWIECTWO

nych kolców, które, utknąwszy w nodze zwierzęcia, nie pozwalają mu biec szybko, albo, o ile są .zadzierżyste i mocno wbite w ziemię, zatrzymują zwierzę na miejscu. Bywają też kolce tak urządzane, że zwierzę nabija się na nie w skoku. Podobne znamy i z Europy: mianowicie na Łotwie włościanie łowią zapomocą śpiczastych u góry ko-łów, umocowanych ukośnie poza płotami, przez które skaczą sarny. Jest rzeczą zajmującą, że według informacyj, zebranych przez T. Seweryna w Polsce, włościanie rawscy w okolicy lasów spalskich wyzyskiwali do nieco podobnych łowów ostre częstokoły, otaczające wspomniane lasy. W tych też stronach (w powiecie koneckim) zakopywano w błotach, gdzie się lubiły tarzać jelenie, paliki, które następnie zaciosywano w ostry szpic. Zwierzęta raniły się na tych palach i bywały dobijane przez kłusowników siekierą¹.

Wielkorusi syberyjscy dziś jeszcze chwytają na kolce zwierzynę. Najciekawszą samołówką tego rodzaju są t. zw. rożni, używane do łowienia zajęcy. Są to Spiczaste, opalone na końcach, mocne kijki, wbite ukośnie w ziemię na tropach zajęczych w takich miejscach, gdzie leżą kamienie, kłody lub inne zawady, zmuszające zająca eto" skoków; dzięki tym skokom nabija on się całym ciężarem na sterczące przeciw niemu ostrza.

52. Do tejże grupy samołówek należą używane przez lud polski, a dokładnie opisane przez T. Seweryna, kolce względnie iglice na jastrzębie. Są to szydła żelazne ok. 20 cm długie z nakłutym na ich dolną część nieżywym gołębiem lub inną podobną przynętą. Gdy jastrząb dostrzeże przynętę, umieszczoną wraz z iglicą na osobnym paliku albo na dachu budowli i t. p., spada z taką szybkością, że szpic szydła przebija go niemal na wylot, więznąc w kościach grzbietu. Niekiedy kojce bywają zaopatrzone u góry w zadziory nakształt grotu strzały.

Wielkorusi syberyjscy zastawiają też na wilki i niedźwiedzie pewnego rodzaju drewniane pomosty, kładzione na ziemi, a najeżone zadzierżystemi, żelaznemi gwoździami i nakryte liśćmi, trawą etc. Zwierzęta, uwięzłe na tych samołówkach, bywają zabijane kijami lub pałkami. A. Ćerkasov przypuszcza, że owe pomosty pochodzą z Rosji europejskiej, ponieważ inorodcy syberyjscy ich jakoby nie znają. Jakoż pomosty podobne są używane w Europie północnej. Ale z dru-

1

Pomocniczą funkcję pełnią spiczaste paliki przy urządzaniu niektórych dołów łowieckich (ob. § 50). Także pod drzewami bartnemi bywają wbijane w ziemię dokoła pnia spiczaste kołki, o ile na drzewie znajduje się przyrząd, mogący spowodować upadek niedźwiedzia na ziemię. — Dodajmy wreszcie w tym związku, że do dziś dnia przechował się w niektórych okolicach Białorusi barbarzyński zwyczaj niezabijania znalezionych wilcząt (w obawie zemsty matki), lecz wbijania im w łapy drewnianych kolców. Po takim zabiegu wilczyca ma jakoby odnosić szczenięta w dalszą okolicę.    ,