klsti357

dzae i strzelają z nich do ptactwa. Obok proc właściwych używają oni zresztą tu i owdzie (np. na Polesiu, na przedmieściach Lublina i t. d.) kleszczy pociskowych drewnianych do rzucania kamieni (fig. 350). Jako zabawa stosowane też bywa w niektórych stronach Polski (np. na zachodzie ruskich Karpat) miotanie kamieni z pętlicy, uczynionej na końcu bata.

Proca właściwa nader szeroko rozpowszechniona była w Europie poza ziemiami słowiańskiemi; między innemi używali jej np. Czeremisi, Łotysze oraz dawni Prusowie. W rękach dzieci dziś jeszcze można ją widzieć tu i owdzie w Alpach. W Azji broń ta jest również dobrze znana. Widzimy ją na południowym zachodzie tego lądu (na Kaukazie etc.), a dalej w krajach irańskich, we wschodnim Turkiestanie, w Tybecie, w Indonezji, na skrajnym północnym wschodzie Syberji (u Czukczów) i t. d. Poza Azją spotyka się pospolicie w Oceanji, północnej Afryce i wielu innych krajach egzotycznych. Sposoby sporządzania procy i w szczególności zajmujący sposób wiązania jej ze sznurka, w rodzaju praktykowanego w Tatrach oraz w Bułgarji (fig. 351, prawa strona rysunku), zasługują na szczegółowe etnogeograficzne zbadanie.

JL	OL.

352. Miotacze. — a. Gruźa, Serbja północna. (Muz. etn. w Belgradzie). — b. Riś, Buł-garja. Wg D. Marinova (SbNU, t. 28, r. 1914, tabl. 89, rys. 170).

399. Miotacz znam dotychczas, gdy chodzi o Słowian, tylko z krajów bałkańskich, mianowicie z Serbji (fig. 352, a) i z zachodniej Bułgarji (fig. 352, b). W Serbji zwie się strela, to jest „strzała"; widzieć go tam można już tylko w rękach dzieci; ale niezbyt jeszcze dawno miał być podobno używany i przez dorosłych wieśniaków do polowania na ptactwo. Z zachodniej Bułgarji opisał go I). Marinov: używa się tam do rzucania płonących strzał podczas jednego z obrzędów dorocznych.

Łuk, jeden z najstarszych i najpowszechniejszych wytworów ludzkiej kultury, był niegdyś pospolitą bronią słowiańską. Zachowały się o tem wiadomości w dawnych źródłach pisanych oraz świadczy za tem język. Nazwy dla łuku, cięciwy, tułu (kołczana) i strzały są ogólno-słowiańskie. W Rosji i Polsce łuk utrzymywał się bardzo długo,