Photo0001

o v% '' ■ NT/\v 2. Pompy wyporowe

Pompy wyporowe charakteryzują się przetłaczaniem z przestrzeni ssawnej do tłocznej kolejnych, oddzielonych od siebie, dawek cieczy. Charakterystyczną ich cechą jest oddzielenie przestrzeni tłocznej od ssawnej, dzięki czemu po unieruchomieniu pompy niemożliwy jest powrót cieczy z przestrzeni tłocznej, w której panuje wyższe ciśnienie do przestrzeni ssawnej, w której panuje ciśnienie niższe. Oddzielenie obu przestrzeni uzyskuje się poprzez zawory ssawne i tłoczne, styk tłoka (pierścieni tłokowych) ze ścianką cylindra, zewnętrznych powierzchni łopatek z kadłubem pompy lub powierzchni zębów albo zwojów wirników śrubowych między sobą i ściankami kadłuba.

Przetłaczanie cieczy w pompach wyporowych następuje na skutek ruchu organu roboczego pompy (tłok, łopatka, zęby kół zębatych, zęby zwojów wirników śrubowych itp.).

Ruch ten może być:

—    posuwisto-zwrotny,

—    obrotowo-zwrotny,

—    obrotowy,

—    śrubowy, złożony z przesunięcia i obrotu.

Wirnik śrubowy ma ruch obrotowy, jednakże punkt A (rys. 2.1) współpracy organu roboczego (zębów wirnika) przesuwa się podczas pracy ruchem śrubowym wzdłuż osi wirnika.

Wszystkie wymienione rodzaje ruchu przedstawione są na rysunku 2.1.

Ze względu na rozwiązania konstrukcyjne, rodzaj organu roboczego oraz zasadę działania pompy wyporowe dzieli się na:

—    tłokowe i przeponowe o posuwisto-zwrotnym ruchu organu roboczego (tłoka lub przepony),

—    skrzydełkowe lub wahadłowe o obrotowo-zwrotnym ruchu organu roboczego,

—    łopatkowe, zębate, śrubowe o obrotowym ruchu organu roboczego.

Niektórzy autorzy (np. S. Łazarkiewicz) zaliczają pompy o wirujących

28