Pompa pozioma Worthington-Simpson Duplex
Na statkach starszych można spotkać pompy poziome typu Duplex, stosowane zwłaszcza dla mniejszych wydajności (np. w instalacjach sanitarnych wody słodkiej). Na rysunku 2.34 przedstawiono wykonanie takiej pompy z rozrządem pary (o ciśnieniu około 12 kG/cm2) za pomocą urządzenia pokazanego na rysunku 2.33, gdzie również trzon tłoka jednego zestawu napędza suwak rozrządu pary drugiego zestawu.
Pompy typu Duplex, o dużych wydajnościach zarówno w wykonaniu pionowym, jak i poziomym, stosowane są jako tzw. resztkowe pompy ładunkowe na zbiornikowcach starszych typów.
Pompy o wirujgcych blokach cylindrowych
Pompy takie zalicza się niekiedy do wyporowych pomp rotacyjnych ze względu na bezpośredni napęd silnikiem elektrycznym. Ponieważ jednak ruch organu roboczego, jakim jest tłok nurnikowy, jest ruchem posuwisto-zwrotnym, pompy o wirujących blokach cylindrowych, jak również podobne im w działaniu pompy z wirującą tarczą prowadzenia tłoków, w niniejszym opracowaniu zostały ujęte w grupie pomp tłokowych z posuwisto-zwrotnym ruchem tłoka.
Ze względu na rozwiązania konstrukcyjne, pompy o wirujących blokach cylindrowych można podzielić na: promieniowe i osiowe.
Ze względu na zasadę działania, pompy o wirujących blokach cylindrowych lub tarczach prowadzących tłoki dzielą się na pompy o wydajności stałej lub zmiennej.
Te ostatnie są najczęściej jednocześnie pompami o zmiennym kierunku tłoczenia.
Wielotlokowa pompa promieniowa
Zasada działania wielotłokowej pompy promieniowej o zmiennej wydajności i zmiennym kierunku przepływu pompowanej cieczy przedstawiona jest na rysunkach 2.35 i 2.36. _
Na nieruchomym wałku rozrządczym (3 na rys. 2.36) mającym w swej środkowej części wycięcie, jak przedstawiono na rysunku 2.35, oraz przewiercone kanały A i B osadzony jest obracający się blok cylindrowy (2 na rys. 2.36). Dzięki temu, że blok jest ciasno osadzony na wałku rozrządczym, oba wycięcia w wałku tworzą dwie zamknięte komory, oddzielone od siebie i mające dwa odprowadzenia na zewnątrz kanałami A i B.
W bloku cylindrowym znajdują się nawiercone otwory promieniowe, stanowiące cylindry robocze pompy. Jeden z takich cylindrów jest przedstawiony w perspektywie na rysunku 2.35. Cylinder, poprzez widoczny na tymże rysunku, jak również na rysunku 2.36 kanał, łączy się z jedną z komór: A lub B, w zależności od aktualnego położenia bloku cylindrowego.
66