porównawcza026 bmp

9. Reformy oświatowe końca XX wieku

Podstawowe zmiany i transformacje szkoły końca lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych dotyczyły odrzucenia programów nauczania wyrosłych z ideologii komunistycznej i tworzenia nowych programów szkolnych, wyrażających ideały wolności i demokracji, ułatwiających lepsze funkcjonowanie w gospodarce rynkowej (por. Kwiatkowska, 1997, ss. 20—29). Kształcenie, dokształcanie i doskonalenie nauczycieli, zwłaszcza w kolegiach nauczycielskich, stało się bardziej praktyczne, zbliżone do warsztatu pracy w szkole.

Z kolei ograniczenie programów nauczania do treści podstawowych dało nauczycielowi większą swobodę w doborze materiałów nauczania. Podobnie jest w przypadku podręczników szkolnych - jest ich wiele i można dokonać wyboru.

10. Problemy do rozwiązania w XXI wieku

Istotnym wyzwaniem, przed którym stoi oświata polska, jest takie reformowanie szkoły', by uczynić jąprzyjaznąuczniowi w sytuacji, gdy nakłady na oświatę są niewielkie. Nauczyciele czująsię sfrustrowani niskimi zarobkami. Często bywają mało uprzejmi wobec uczniów. Niechętni wobec reform, z którymi wiąże się konieczność dokształcania i doskonalenia zawodowego (por. Borowska, 1998, ss. 57-64).

Niechęć uczniów wobec szkoły przejawia się m.in. w wagarowaniu, uczeniu się według zasady „zakuć-zdać-zapomnieć”, co będzie utrudniać reformowanie szkoły w kierunku kształcenia wyższych umiejętności poznawczych, konstruowanie własnej wiedzy przez ucznia jako rezultat wzrastającej aktywności intelektualnej każdego ucznia. Bez tych zmian uczeń nie nabędzie umiejętności samokształcenia, od których będzie zależeć, czy osiągnie sukces w życiu.

Decentralizacja odpowiedzialności za oświatę zatrzymała się na gminie i dyrektorze szkoły. Być może w przyszłości obejmie również klasę szkolną w której nauczyciel podzieli się władzą z uczniem, choćby w kwestiach, czego i jak się uczyć. Uczeń powinien mieć również coś do powiedzenia w sprawach związanych z oceną szkolną.

Trzeba będzie równocześnie zabiegać o kształtowanie europejskiej świadomości uczniów, zwłaszcza w szkole ogólnokształcącej (por. Fudali, 1997, ss. 203-205).

ANGLIA I WALIA

1.    Informacje ogólne

r

Anglia i Walia stanowią jeden system oświatowy. Ludność Anglii wynosi ⁱ 8,2 min, a Walii - 2,9 min. Gęstość zaludnienia osiąga 230 mieszkańców i ia km². Oba kraje obejmują obszar ponad 151 tys. km². Anglia jest podzielona a 8 regionów o różnej gęstości zaludnienia (por. Halls, 1995, s. 1025). Anglia jest jednym z najbardziej rozwiniętych gospodarczo państw współczesnego świata, zajmując 5. miejsce w międzynarodowym handlu, będąc jednym z trzech głównych ośrodków światowej finansjery. Głównymi bogactwami naturalnymi Anglii i Walii są węgiel, złoża ropy naftowej i gazu \ ziemnego (por. Struktury..., 1998, s. 455).

^—/

2.    System oświaty

/W ujęciu historycznym udział państwa w rozwoju oświaty był minimalny. /Podstawowąrolę w tych sprawach odgrywał Kościół. Dopiero w 1870 r., gdy / wprowadzono szkołę powszechną na poziomie podstawowym, powstały lokalne władze oświatowe ściśle współpracujące z Kościołem. Rozwój oświaty w coraz większym stopniu zaczęło wspierać państwo. W 1902 r. w miejsce rad oświatowych powstały Lokalne Władze Oświatowe (LEA), które istnieją do dziś.

Tjstawa oświatowa z 1944 r. wprowadziła oświatę powszechną na pozio-kmie średnim, a obowiązek szkolny został przedłużony dodj^Joku życia (por. Paćhociński, 1972, ss. 111-112). Ministerstwo Oświaty przejęło funkcje nadzoru i kontroli nad funkcjonowaniem szkół poprzez Lokalne Władze Oświatowe. Państwo nie tylko finansuje £ubliczny._syątepi .ośyiaty. ale_ również szkoły alternatywne, w tym także wyznaniowe.

(Ustawa oświatowa zakładała równość szans oświatowy.ęJx4la. wszystkich. Reformy oświatowe lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych, .zmierzały do utrwalenia ideałów równości społecznej. W latach siedemdziesiątych zaczęto odchodzić od tej strategii na rzecz tworzenia różnych ,,ścXężek”.-QŚw.iato-Wych, uzależnionych od poziomu zdolności dzieci i młodzieży (por. Internet, 5).

W latach siedemdzisiątych ^osiemdziesiątych nastąpił niezwykle dynamiczny rozwój szkolnictwa wyższego i oświaty dorosłych. Powstało 30 nowych szkół tyyższych. Były to przede wszystkim wyższe szkoły zawodowe