2. Budowanie rynku usług medycznych 231
na własności prywatnej. Prywatyzacja, to znaczy przekształcenie sektora publicznego w sektor prywatny, polega na przekazaniu przez państwo prawa własności części majątku publicznego określonemu podmiotowi fizycznemu albo prawnemu podmiotowi prywatnemu.
Przekazując obywatelom majątek publiczny, przekazuje się im także odpowiedzialność za ich osobistą pomyślność ekonomiczną oraz ryzyko za podejmowane przez nich decyzje.
Proces ten hamują bariery ekonomiczne i społeczne, a przede wszystkim postawy roszczeniowe, bierność i unikanie ryzyka gospodarczego oraz nieufność wobec przekształceń własnościowych.
Procedury przekształceń własnościowych powodują trudności praktyczne. Administracja publiczna nie jest metodycznie i kadrowo przygotowana do ich stosowania. Napięcia społeczne, a nawet strajki towarzyszące niektórym zrealizowanym projektom prywatyzacyjnym świadczą o konieczności wzmocnienia edukacji w dziedzinie oddziaływania przekształceń własnościowych na warunki funkcjonowania rynku pracy110.
Przemiany ustrojowe w Polsce skutkują między innymi wycofywaniem się państwa z bezpośredniego wykonywania niektórych zadań publicznych. Jednym z przejawów tego procesu jest prywatyzacja usług publicznych, zjawisko występujące w wielu krajach opartych na gospodarce rynkowej.
Prywatyzacja usług publicznych nie jest jednolitą instytucją prawną. Jest to raczej zbiorcza nazwa dla różnorodnych rozwiązań normatywnych, których wspólną cechąjest odstępowanie przez państwo od wykonywania zadań przez organy (zakłady) administracyjne, działające uprzednio w formie prawa publicznego (głównie prawa administracyjnego)"1.
Zasadniczo więc, prywatyzacja usług publicznych polega na wprowadzeniu w miejsce form administracyjno-prawnych, konstrukcji prawa cywilnego. Zmiana ta pociąga za sobą daleko idące konsekwencje ekonomiczne i społeczne.
Państwo, rezygnując z bezpośredniego wykonywania pewnych usług, może zachować dla siebie funkcje organizatora systemu, nadzorcy wykonywanych usług lub instytucji wspierającej rozwój rynku usług, zgodnie z zasadą pomocniczości.
Prywatyzacja usług publicznych powinna mieć podstawy ustawowe, a w jej wyniku sytuacja obywateli - odbiorców świadczeń - nie powinna ulec pogorszeniu.
W obecnie obowiązującym stanie prawnym, w przepisach o zakładach opieki zdrowotnej brak jest terminu „prywatyzacja” w rozumieniu analogicznym do przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. Prywatyzacja 1111 Grzeszczyk T., Mechanizmy prywatyzacji, Kantor Wydawniczy Zakamycze, Kraków 1997.
111 Biernat S., Prywatyzacja zadań publicznych, tezy referatu na konferencją, Warszawa, 25 -26 października 2000.