2. Budowanie rynku usług medycznych 233
w ochronie zdrowia"4. Na podstawie przeanalizowanych inwestycji (w szczególności w grupie szpitali, które mogą w pełni finansować swoją działalność oraz tych, które potencjalnie przy dalszej restrukturyzacji mogłyby stać się w pełni rentowne) proponuje się tworzenie na bazie SP ZOZ-ów jednostki lecznictwa zamkniętego - Szpital Spółka z o.o. W dalszej kolejności zaleca się rozpoczęcie prywatyzacji tych spółek, uzasadniając to następującymi czynnikami:
• zwiększenie możliwości kapitałowych;
• przekazanie przez samorządy (różnych szczebli) odpowiedzialności za wyniki finansowe szpitala;
• możliwość skoncentrowania uwagi samorządów na reprezentowaniu interesów świadczeniobiorców, a nie świadczeniodawców;
• uruchomienie inicjatyw i aktywizacja zespołów ludzkich w SP ZOZ-ach.
Najczęściej stosowana, w polskich warunkach, droga komercjalizacji i prywatyzacji samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej sprowadza się do następujących etapów:
• utworzenie spółki z inicjatywy podmiotu publicznego;
• przejęcie przez spółkę działalności SP ZOZ-u;
• likwidacja SP ZOZ-u przez organ założycielski (zgodnie z ustawą likwidacja odbywa się na mocy uchwały rady powiatu lub sejmiku województwa);
• przeniesienie kapitału po zlikwidowanym SP ZOZ-ie do spółki.
Powyższa kolejność etapów oraz utworzenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością gwarantują dokonanie przekształcenia przy możliwie najniższych nakładach finansowych.
Doświadczenia polskie i rozwiązania prawno-organizacyjne, które mogą pojawić się w systemie ochrony zdrowia warto porównać z rozwiązaniami występującymi w innych krajach. Najbardziej kształcący wydaje się przykład niemiecki, gdzie po zjednoczeniu dokonano restrukturyzacji w latach 1990-1994, głównie w części dawnego terytorium NRD.
Ustawodawca niemiecki wychodzi z założenia konieczności współistnienia na równych prawach szpitali publicznych, szpitali będących własnością instytucji użyteczności publicznej i szpitali prywatnych. Niemniej jednak państwo, w tym samorząd terytorialny, mają ustawowy obowiązek utrzymywania szpitali wszędzie tam, gdzie tego zadania nie podejmują się instytucje użyteczności publicznej i podmioty prywatne.
Poważny problem dla samorządów terytorialnych w Niemczech stanowi utrzymanie szpitali. Redukcja liczby łóżek, ani też likwidacja szpitali nie rozwiązała tego problemu. Od 1996 r., wobec narastającego zadłużenia niektórych szpitali i braku
114 Podsumowanie przeglądu inwestycji wieloletnich w ochronie zdrowia - końcowy raport zbiorczy, Konsorcjum Cap Gemini Ernst & Young - NEXUS Consultants, Warszawa, październik 2000.