224 CZĘŚĆ IV. Przyszłość systemu ochrony zdrowia
informacji w ochronie zdrowia jest immanentnie związana ze sposobem funkcjonowania podmiotów na rynku usług medycznych. Potencjalny klient zaczyna się interesować rodzajem i miejscem świadczonych usług dopiero w momencie, gdy zmusza go do tego zagrożenie zdrowia. Publiczne zakłady opieki zdrowotnej nie prowadzą na ogół działalności marketingowej, albo prowadzą ją w bardzo ograniczonym zakresie.
Biorąc pod uwagę przedstawioną analizę, należy wskazać na konieczność regulowania przez państwo rynku usług medycznych. Nie zmienia to jednak faktu, że rynek ten jest dziś bardzo słabo rozwinięty, nie występuje na nim równość podmiotów, a sposób finansowania nie opiera się na jasnych regułach, umożliwiających nieskrępowany rozwój konkurencji.
2.2. Zakład opieki zdrowotnej jako przedsiębiorstwo usługowe
Zakład opieki zdrowotnej to organizacja powołana do świadczenia usług medycznych w formie zorganizowanego majątku, statutu firmy i zatrudnionego w niej personelu, nosząca wiele cech przedsiębiorstwa. Przetrwanie i rozwój każdego przedsiębiorstwa na rynku uwarunkowane jest wieloma czynnikami, wśród których jednym z ważniejszych jest jakość zarządzania, obejmująca wiele aspektów.
Podstawową zasadą zarządzania jest świadomość celu kadry zarządzającej, dla którego działa przedsiębiorstwo. W przypadku większości zakładów opieki zdrowotnej i dla wszystkich publicznych zakładów celem tym nie jest maksymalizacja zysków. Warto w tym miejscu podkreślić, że w polskim prawodawstwie nie jest sprecyzowana definicja organizacji działającej nie dla zysku (non profit), co zwłaszcza przejawia się dotkliwie w domenie prawa podatkowego.
Aby prawidłowo zdefiniować cel działania, nie wystarcza ustawowa definicja, że
[...] zakład opieki zdrowotnej udziela świadczeń zdrowotnych ogółowi ludności, ludności określonego obszaru lub określonej grupie101.
Definicja celu, zakładającego możliwości rozwoju organizacji wymaga wiedzy o otoczeniu, w którym ona działa. Sprecyzowania wymagają odpowiedzi na pytania, komu świadczymy nasze usługi, czyli kto i dlaczego jest naszym klientem. Warto także zdobyć niezbędną wiedzę o konkurencji, bowiem nawet w warunkach słabo rozwiniętego rynku usług medycznych można pokusić się o zwiększenie popytu na oferowane usługi.
Jednym z ważniejszych aspektów efektywnego zarządzania jest zarządzanie personelem. Ma ono swoją szczególną specyfikę w zakładzie opieki zdrowotnej. W szpitalu istnieje duże zróżnicowanie pozycji personelu medycznego, w tym 01 Ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej, z późn. zm., art. 5.