188 3. Stropy płytowo-belkowe
ciążenie będzie więc działać na schemat elementu z jednym przegubem (rys. 3.75c), Obciążenie można zwiększać w tym schemacie pracy elementu aż do wartości q2, przy której nad podporą C wystąpi kolejny przegub plastyczny wywołany momentem MCąX + MCq2 = MClipoć (rys. 3.75c). Każde dalsze obciążanie działa już na schemat belki z dwoma przegubami (rys. 3.75d). Obciążenie to można zwiększać aż do wartości q2, przy którym to obciążeniu w przęsłowym przekroju 1 moment zginający osiąga wartość graniczną Mql + Mq2 + Mq3 = Mluprz i powstanie kolejny przegub plastyczny (rys. 3.75e). W tym jednak przypadku odkształcenia zaczną narastać w sposób nieograniczony, a ustrój przekształci się w mechanizm. Tak więc w omawianej belce obciążenie graniczne
(lu ~ ch+ (li + cly
Na rysunku 3.75f pokazano wykres momentów z uwzględnieniem odkształceń plastycznych od obciążenia qu oraz dla porównania analogiczny wykres od obciążenia tej samej intensywności, ale przy założeniu sprężystej pracy belki. Widoczne jest wyraźne (celowe) wyrównanie momentów podporowych w wykresie sporządzonym z uwzględnieniem plastycznej pracy ustroju. Stąd też stosowana w ślad za normą [N62J nazwa metody — metoda plastycznego wyrównania momentów.
Jak łatwo zauważyć, metoda statyczna jest żmudna i nadaje się do sprawdzania nośności zaprojektowanych elementów, przy znajomości wszystkich ich parametrów.
Podejście kinematyczne. Podejście kinematyczne określania obciążeń granicznych polega na przyrównaniu pracy wirtualnej wykonanej przez obciążenie z pracą wirtualną wykonaną w przegubach plastycznych przez momenty w nich działające. Podejście to ilustrujemy na prostym przykładzie. Pod wpływem narastającej wartości siły Q (rys. 3.76a) pojawiają się w belce dwa przeguby (rys. 3.76b), jednocześnie przemieszczeniu ulegnie punkt 1, przy czym z zależności geometrycznych zachodzi
eA=eBb± 0.87) b
oraz
ax ~ctgOB ^cOB (3.88)
(z uwagi na małe wartości 0B).
Praca wirtualna sił zewnętrznych wynosi
Qcix = Qc6b, (3.89)
T-b
b
+ 1
(3.90)
Z przyrównania tych obu prac otrzymujemy wartość siły niszczącej
Qu=Miul+Mel
(3.91)
1
Rys. 3.76. Obliczenie siły niszczącej Qu metodą kinematyczną (opis w tekście)
Rys. 3.77. Belka ze skosami zamocowana na podporach: a) schemat konstrukcyjny, b) możliwe mechanizmy zniszczenia
Jak widać, postępowanie jest proste, jeżeli jednak znane są miejsca występowania przegubów.
W wielu przypadkach nie jest to możliwe, czego przykładem może być zaczerpnięta z pracy [198] belka o zmiennym momencie bezwładności zamocowana na obu podporach (rys. 3.77). W belce tej należy rozpatrzyć co najmniej trzy mechanizmy zniszczenia. Okazuje się też, że nawet w belce o stałej wysokości nie zawsze przegub powstaje tam, gdzie tego można się spodziewać. Przykład taki, opracowany na podstawie [198], pokazano na rys. 3.78, gdzie przegub przęsłowy nie wystąpił pod siłą niszczącą ustrój. Me-
a) ,n q = 35 kN/m
rti
. i: c ~ . | ||
JTTTTTTTTTTT |
1 M/ II 11 1 M |
ILIJlIlLILi,, |
r / —* |
1 J 2 * 300 | 900 |
i 3 A. |
1200 |
1200 |
1200 |
1 ... . i |
| 5400 | 6600 |
Rys. 3.78. Belka trójprzęsłowa obciążona równomiernie w sposób ciągły obciążeniem stałym i silą niszczącą: a) schemat belki i obciążenia, b) schemat zniszczenia (MBu = MCu - M2u)