Sposób wykonania
Przed przystąpieniem do wykonania leku należy receptę sprawdzić pod względem jej zredagowania, dawek, a także możliwości wystąpienia niezgodności. Należy obliczyć i sprawdzić jednorazową i dobową dawkę substancji leczniczych silnie i bardzo silnie działających, jaką otrzyma pacjent, a także stężenie substancji w proszkach do użytku zewnętrznego.
Sporządzenie proszków obejmuje sproszkowanie, dokładne wymieszanie składników i podzielenie na dawki.
W praktyce recepturowej rozdrabnianie i mieszanie proszków odbywa się w moździerzach z porcelany, wewnątrz niepolerowa-nych w celu zwiększenia siły tarcia. Aby prawidłowo wykonać lek, należy dobrać odpowiedniej wielkości pistel i moździerz w taki sposób, aby krzywizna części trącej pistla była zbliżona do krzywizny czaszy wewnętrznej moździerza, dzięki czemu uzyskuje się maksymalną powierzchnię rozcierania.
Strona 21 z 22
. Ponadto należy zwrócić uwagę, aby wypełnienie moździerza rozdrabnianą substancją nie było nadmierne. Grubość warstwy nie powinna być większa od promienia głowicy pistla.. Przed zmieszaniem nigdy nie należy wsypywać wszystkich proszków od razu do moździerza. Najpierw daje się składnik silnie działający lub najsilniej zabarwiony, do którego uprzednio dodano niewielką ilość składnika najmniej czynnego i po wymieszaniu dodaje się porcjami, stale mieszając, resztę składników w celu łatwiejszego uzyskania homogennej mieszaniny. Jeżeli w skład proszków mają wejść substancje wilgotne, lepicie, miękkie czy też płynne, należy najpierw wsypać do moździerza część substancji suchej, dodać składniki wilgotne, dokładnie wymieszać i po dodaniu reszty substancji suchej ponownie dokładnie je wymieszać. Wprowadzając do proszków substancje płynne, można w razie potrzeby dodać substancje rozpraszające i osuszające (Ąmylurn, Talcam, Saccharum) z tym, że rodzaj i ilość dodanego składnika należy zawsze uwidocznić na recepcie.
Podstawową zasadą sporządzania proszków Iege artis jest zachowanie właściwej kolejności dodawania składników, mieszania dokładnie pistlem po każdym dodaniu oraz zgarnięcie masy proszkowej ze ścian moździerza i pistla za pomocą karty.
Rozcieranie i mieszanie masy proszkowej należy rozpoczynać od środka moździerza, prowadząc pistel ku jego brzegom. Co pewien czas masę proszkową należy dokładnie zgarniać’ze ścian
moździerza oraz pistla kartą celuloidową i ponownie mieszać tak długo, aż mieszanina proszków będzie jednorodna,
W przypadku substancji silnie zabarwionych, np. błękitem metylenowym, do sporządzania proszków przeznacza się osobny moździerz. Również osobnych moździerzy używa się do mieszania substancji bardzo silnie działających, należących do wykazu A.
Jeżeli w skład proszków wchodzi substancja lecznicza, która nie jest dostępna w. postaci pulviśpro receptura, a tylko w postaci leku gotowego, ńp. tabletek, to sporządzenie proszku należy rozpocząć od obliczenia ilości tabletek, jaka będzie potrzebna do wykonania preparatu. W takim przypadku tabletki należy miałko sproszkować przed dodaniem i wymieszaniem z następnymi składnikami. Przykłady leków gotowych przepisywanych w receptach na proszki podano w tabeli 32.
■ Tabela 32. Przykłady leków gotowych zapisywanych w receptach na proszki
Nazwa Icku |
Substancja lecznicza |
Postać leku |
Zawartość substancji lecznlczej/masa tabletki lub drażetki l"ig| |
Arechin |
• Chioroguini phosphas |
Tabletka |
250/370 |
Asprocol |
Acidum aceiylsalicylieum Acidum aminoaceticum |
Tabletka |
500/780 200/780 |
Butnpirazol ' |
Phcnylbutazonum |
Drażetka |
200/530 |
Calcium pantothenicum |
Cale li pamothema |
Tabletka |
100/180 |
Clcmastinum |
Clemaslini fumaras |
Tabletka |
1/120 |
Dexamelhason |
Dexam erhasonum |
Tabletka |
0,5/120, 1/140 |
Diphcrgan |
Pmnethazini hydroęhhridum |
Drażetka |
10/148. 25/260 |
Encorton |
Prcdnisoni acetas |
Tabletka |
1/75, 5/120, 10/239, 20/244 |
Ergotominum tartarioum |
Ergotamini tartras |
Drażetka |
1/110 |
Furaginum |
Furazidinum |
Tabletka |
50/100 |
Hydrozyzinum |
Hydroxyzini dichtoridum |
Drażetka |
10/110,25/120 |
Pabialgin P |
Propyphenazonum Aliobarbitalum |
Tabletka |
220/320 30/320 |
Paracetamól |
Paracetamolum |
Tabletka |
500/550 |
Polcórtoion |
Triamcinolonum |
Tabletka |
4/350 |
239