stolarstwo 0

zwykle okrągła carga, obita poduszką. Wysokość taboretu wynosi zwykle 17 do 18 cali bez poduszki, nogi mają do 2 cali, a kolumna środkowa do 4 cali średnicy. Cargi są zwykle od 2 do 3 cali szerokie i 1 cal grube.

2. Krzesła (fr. chaise).—Krzesła podzielić można na krzesła wyplatane trzciną (fr. chaises canne ou en paille), i krzesła wyściełane włosiem (fr. chaises gamies en crin), Krzesła pierwszego gatunku są najprostsze i najlżejsze: składają się one z dwóch nóg przednich, dwóch nóg tylnych, których część górna stanowi zarazem boki oparcia tylnego (fr. le dossier), z czterech carg między nogami temi wczopowanych, i ramy wyplecionej trzciną , która spoczywa na cargach i stanowi siedzenie. Oparcie tylne składa się jeszcze z tak nazwanej głowicy (n. kopjsluck), osa-dzonćj u górnego końca nóg tylnych; z poprzecznicy (n. mitlel-stuck), osadzonćj także między temi nogami kilka cali nad siedzeniem, i dwóch pionowych szpros między głowicą i poprzeczni-cą utkwionych, pomiędzy któreini przedział także się często trzciną wyplata. Nogi przednie bywają niekiedy do ³/_t swćj wysokości toczone, jak u taboretów; tylne zaś zwykle są czworokątne, i w górnój części w tył wygięte, któreto wygięcie, gdy jest stosowne, bardzo przyczynia się do zgrabności i wygody krzesła, i daje wyobrażenie o uzdolnieniu stolarza. Wysokość krzeseł jest taka sama jak taboretów, a mianowicie: krzeseł wyplatanych cali 19, a krzeseł- do wyściełania przeznaczonych 17 do 18 cali bez poduszki; oparcie tylne zaś wznosi się nad siedzeniem prawic na wysokość tegoż: co zresztą zależy od kształtu tylnego oparcia, który może być najrozmaitszy.

Krzesła wyściełane, mogą być albo o siedzeniu i oparciu pro-stokątnćm, albo o owalnem. Krzesła pierwszego rodzaju są prawie tak samo zbudowane, jak krzesła wyplatane, głowica ich tylko często nasadza się na czopy zrobione u górnych końców nóg tylnych; krzesła drugiego rodzaju mają cargę wygiętą z tyłu lub z przodu, złożoną z czterech kawałków, osadzonych na czopy boczne między nogami, jak u krzeseł pierwszego rodzaju; lub też tylko część tylna jest między nogami tylnemi osadzoną, które .zawsze w górę przechodzą, część zaś przednia, w kształcie podkowy sklejona, wczopowana jest bokami w nogi tylne, i podparta nogami przedniemi, zwykle w tym razie toczonemi, i osadzonemi w niej na okrągłe czopy. Oparcie tylne tego rodzaju krzeseł, zwykle tworzy owal (a, medaillons) lub linią' podwójnćj krzywości, bez przerwy idącą (a moulures-nnies), wyrobione jest tak zwaną robotą szalowaną czyli skrobaną, za pomocą żelaznych skrobaczek (schabeism) różnego kształtu, i osadza się na wystających w górę częściach nóg tylnych. Przestwór wewnątrz krzywego 167

I

oparcia albo jest próżny i przedzielony poprzecznicą, albo tćż wyścieła się włosiem i obija materyą taką samą jak i siedzenie. Poduszki siedzenie pokrywające, zwykle robią się na osobnych ramach (błeitramach), które osadzają się na cardze za pomocą okrągłych kołeczków.

3. F o t e 1 e (fr. fauleuils) sąto krzesła nieco większego wymiaru, do których dodane są poręcze, służące do oparcia rąk i łokci, czyli tak nazwane army (n. arme, fr. accotoirs, accoudoirs, les bras). Poręcze te,"‘złożone z jednćj lub dwóch części, osadzone są na czopy jednym końcem w bocznćj cardze, drugim zaś w górnej części tylnćj nogi. Niekiedy nogi przednie wznoszą się nad siedzenie, aż do wysokością w jakjćj ma być poręcz umieszczona, i stanowią jej podporę, na którćjt taż poręczana czop prawie poziomo jest osadzoną. Szerokość fótelów jest większą od szerokości krzeseł, i wynosi do 28 cali, głębokość ich zaś od 22 do 24 cali. Poręcze niekiedy, dla większej dogodności, pochylają się i rozszerzają ku przodowi fotelu, a długfeść ich wynosi około cali 12, wysokość zaś nad siedzeniem około'9 cali. Dawnićj robiono poręcze wyściełane, lecz to coraz więcćj z użycia wychodzi. Prócz zwykłych foteli, w nowszych czśtsach często robią się fotele o oparciu całkiem wyścicłanćm włosiem imateryą obitem, które wraz z poręczami jednę powierzchnię krzywą stanowi. Przy fotelach tego rodzaju nie widać innego drzewa prócz nóg toczonych, osadzonych na okrągłe czopy w cardze krzywćj, także obiciem zalcrytćj; a oparcie" całe zrobione jest z kutych prętów żelaznych , wraz z siedzeniem włosiem wyłożone, i obite materyą, skórą lub aksamitem prawdziwym albo utrechtskim (fr. velour d' Utrecht).

Tak zwane b er ż erki (fr. bery er es) tćm się różnią od foteli, że mają siedzenia szersze i głębsze, oparcie tylne bardziej w tył pochylone i wyższe od oparcia fotelów, a przestrzeń między poręczami i siedzeniem zarnkniętą obiciem.

*4. Kozetki (fr. causeuses) sąto długie berżerki, z siedzeniem przeszło 3 stopy długićm, mające po bokach oparcia nieco wyższe od oparcia tylnego, które czasem zupełnie się opuszcza. Jeszcze dłuższe siedzenia od kozetek, do 6 stóp długie, nazywane są d i u s z e s a m i (fr. duebesses).

b. Z siedzeń dla wielu osób służących, najprostsze są ła w k i (fr. banqueites). Sąto taborety podłużne, bez oparcia tylnego i bez poręczy, mogące mieć rozmaitą długość. Nogi narożne są tak zrobione jak u taboretów: nogi zaś pośrednie wchodzą od spodu na czop, w cargę idącą przez całą długość ławki. Długie te cav-gi, dla większćj mocy, łączą się zwykle z sobą kilkoma sztukami poprzecznemi, zasuniętemi w nie na jaskółczy ogon.