Str 085

Najczęściej stosowanym przekrojem poprzecznym kanałów otwartych jest trapez; na rys. 6.2 pokazano przykładowo nomogram służący do obliczania •.akiego właśnie przekroju o nachyleniu skarp 1:2. Nomogram wiąże ze sobą następujące elementy przekroju: napełnienie kanału h, szerokość dna b oraz moduł przepływu K.

Chcąc określić np. konieczną głębokość wody w kanale przy danych Q, n, I :raz b, obliczamy wartość modułu przepływu K, a następnie odnajdujemy rrostą ukośną odpowiadającą szerokości dna b. Na przecięciu tej prostej z linią pionową odpowiadającą obliczonej wartości K znajduje się punkt, którego rzędna odpowiada szukanej wartości h. Na przykład, dla Q = 15 m³/s, n = 0,020, I = 5%o oraz b = 10 m obliczamy

1,34.

15 0,020

\Z0j05

Dla b = 10 m znajdujemy h = 0,3 m. Podobne nomogramy są zbudowane dla innych nachyleń skarp przekrojów trapezowych.

6.2. PRZEWODY KANALIZACYJNE

Przewody kanalizacyjne w normalnych warunkach pracy są tylko częściowo wypełnione cieczą. Pod względem warunków przepływu są to więc koryta jtwarle. Kształty i wymiary tych przewodów są znormalizowane, co umożliwia znaczne uproszczenie obliczeń. Przewody kanalizacyjne mogą być obli--zane za pomocą wzoru Manninga (jak to wyjaśniono w przypadkach typowych koryt otwartych), jednak ze względu na ich kształt obliczenie zarówno abwodu zwilżonego jak i pola przekroju dla dowolnego napełnienia byłoby dość kłopotliwe.

Aby uniknąć każdorazowego wyznaczania tych parametrów, opracowano cla przewodów kanalizacyjnych uproszczoną metodę obliczeń. Polega ona na przedstawieniu ogólnych wzorów na natężenie i prędkość przepływu

Q = - FR^I'¹², u = -R^I¹¹² n    n

» postaci uproszczonej:

Q = aK₀fl, u = p W₀il,

ędzie: K_Q — moduł przepływu przewodu kanalizacyjnego w przypadku jego całkowitego napełnienia [m³/s],

85