str 102 103

PRZYGOTOWANIA DO OBRONY WARSZAWY

I

1^71 eldmarszałek Paskiewicz zbliżał się do |pJ Warszawy. 17 sierpnia 1831 roku sejm po-iL wierzył generałowi Janowi Krukowieckie-mu kierownictwo powstania, mianując go prezesem Rządu Narodowego z prawem obsadzania najwyższych stanowisk. Zanim doszło do-tej decyzji, władzę proponowano Prądzyńskiemu; nastąpiły targi i tarcia między Dembińskim — Krukowieckim — Prądzyńskim.

Krukowiecki uzyskał dyktaturę dzięki umiejętnemu lawirowaniu pomiędzy siłami konserwatywnymi i liberalnymi, popierali go nawet klubiści — lewica powstańcza. Tak więc rozpoczął rządy mając mocną pozycję. 18 i 19 sierpnia wysłał ostre w formie listy dosłownie wypędzające Skrzyneckiego z wojska. Gubernatorem Warszawy mianował Wojciecha Chrzanowskiego, wodzem naczelnym Henryka Dembińskiego, zastępcą wodza naczelnego generała Kazimierza Małachowskiego. 18 sierpnia „kozacy ukazali się już w Gorcach, a za Pragą, pod Wawrem, odbywają się utarczki jazdy z forpocztami rosyjskimi” — donosiły warszawskie dzienniki. Za główną kwaterą wódz rosyjski obrał Nadarzyn.

19 sierpnia 1831 roku nowy wódz polski zwołał naradę wojenną.

Przybyli na nią generałowie: Dembiński, Umiński, Małachowski, Łubieński, Ramorino, Sierawski, Chrzanowski, Prądzyński, Skarżyński, Bem, Kołaczkowski, oraz wiceprezes rządu Wincenty Niemojowski. Rozważano trzy warianty działania. Krukowiecki i Chrzanowski byli zdania, że należy stoczyć wielką bitwę pod Warszawą, Prądzyński z Umińskim —■ że trzeba wysłać dwa korpusy poza Warszawę, aby zaopatrywały stolicę, pozostała zaś część armii powinna czekać na dogodny moment do działania. Dembiński natomiast, wspierany przez Sieraw-skiego, zaproponował przesunięcie armii na Litwę.

Na naradzie nastąpiło spięcie między dyktatorem i wodzem naczelnym. W rezultacie rada wojenna nie podjęła żadnych decyzji, a Krukowiecki wezwał do siebie Kołaczkowskiego i Prą-dzyńskiego:

—    Postanowiłem odebrać władzę Dembińskiemu. i powierzyć ją jenerałowi Małachowskiemu, a to dlatego, że nie mam zaufania do Dembińskiego.

Generałowie odpowiedzieli zgodnie:

—    Wojsko uważa prezesa rządu za rzeczywistego dowódcę i spodziewa się widzieć go na

103