74193 str 102 103 (2)

8. Kto jest twórcą filmu, z którego pochodzi ten kadr?

9. O jakim generale i o jakich działaniach wojennych mowa w tym fragmencie Popiołów Stefana Żeromskiego: „Po powrocie swoim zza Wisły Rafał rzadziej widywał księcia. Przebywał wciąż przy generale. Obserwował dnia dwunastego czerwca z kopuły kole-giackiego kościoła przebieg bitwy na Dąbrowiu, we Wrzawach i pod Gorzycami — wysiadywał na dachu kolegium jezuickiego w dymnikach, tak dobrze sobie znanych, wypatrując stanowisko Austriaków pod Dębiną i cofanie się wojsk naszych pod Rachów."

10. Przed wojną nakręcono w Polsce film według znanego utworu Stefana Żeromskiego. Przedstawiał on wydarzenia związane z jednym z najtragiczniejszych momentów w dziejach naszego narodu. Co to był za film? Dodamy, że w końcowych scenach tego filmu występuje syn jednego z bohaterów Popiołów.

CII HISTORYCY W MUNDURACH OU. I BEZ MUNDURÓW

Jest przedmiotem dyskusji kwestia, czy historyk wojskowości sam powinien być żołnierzem. Niewątpliwie praktyczna znajomość żołnierskiej służby i związanych z nią realiów będzie zawsze wielką pomocą, ale niesłuszne byłoby mniemanie, że historią wojska i wojen powinni zajmować się tylko historycy w mundurach. Dorobek polskiej historiografii dowiódł, że cywil może być w pełni sprawnym badaczem przeszłości wojskowej. Aby się o tym przekonać, spróbujmy odpowiedzieć na pytania:

1.    Kto jest ojcem polskiej naukowej historiografii wojskowej? Był to pułkownik (ale nie w polskiej służbie), autor trzech klasycznych dzieł, które są już wprawdzie przestarzałe, ale nadal niezastąpione.

2.    Autorem pierwszego, trzy tomowego zarysu polskiej historii wojskowej był cywil, znany także z prac

0    Sobieskim i Kościuszce. O kim mowa?

3.    W dziesięć lat po ukazaniu się pierwszego zarysu polskiej historii wojskowej znany badacz dziejów po-rozbiorowych opublikował następną syntezę. Tym razem autorem był żołnierz, a jego synteza zamknięta została w jednym, dość niepokaźnym tomie. Doczekała się kilku wydań i nadal jest pozycją szczególnie cenną. Co to za książka? Co wiesz o jej autorze? Dodamy, że posiada on stopień generała dywizji.

4.    Który historyk zasłynął w okresie międzywojennym swoimi rewelacjami na temat liczebności Tatarów

1    ich wojsk? Po wojnie ten „historyk w mundurze” wystąpił z rewelacjami na temat oblężenia Jasnej Góry w 1655 roku.

5.    W 1970 roku zmarł najwybitniejszy znawca sztuki wojennej Sobieskiego. Czy wiesz, o kogo chodzi?

6.    Kto wystąpił w 1935 roku ze świetnym szkicem o odrębności staropolskiej sztuki wojennej? Szkic ten nadal jest źródłem cennych inspiracji badawczych.

103