dynastii (Popielidów) należy widzieć wskazówkę „obcości” antenatów Mieszka 1, propagandowo zamaskowanej kmiecą kondycjąPiasta. W każdym razie, zgodnie ze stanem wiedzy o dziejach Słowiańszczyzny i sytuacji w Europie w IX i X w., takiej możliwości nie można wykluczyć. Wszak jeszcze w czasach Mieszka I atakujących go Redarów i Wolinian zorganizował i zmobilizował saski buntownik Wichman Billung młodszy, próbując najwyraźniej stworzyć swoją domenę wokół atrakcyjnego ekonomicznie ujścia Odry (Widukind, III, 66 i 69).
Powyższy przegląd wczesnych dziejów Słowian wyraźnie wskazuje na łatwość, z jaką mogli oni akceptować „obce” przywództwo, oferujące doraźne korzyści płynące z zastosowania „importowanych” wzorców organizacyjnych. W żadnym wypadku nie doprowadziło to jednak do akulturacji mas słowiańskich. Wręcz przeciwnie, to potencjalnie silniejsze elity ulegały slawizacji. To, co na pierwszy rzut oka może się wydawać przejawem słabości i zapóźnienia cywilizacyjnego, było jednym z czynników, które zadecydowały o sukcesie wczesnośredniowiecznej Słowiańszczyzny. Chociaż więc Słowianie w I tysiącleciu n.e. nie dali Europie władców, którzy zachwialiby kontynentem, to jednak uniknęli klęsk, które mogły zagrozić ich egzystencji—zmusić do opuszczenia siedzib czy do uznania kulturowej wyższości agresywnych sąsiadów. Wykazali niespotykaną zdolność adaptacji do radykalnie zmieniających się warunków geopolitycznych, zachowali znaczną jedność kulturową1, przetrwali dominację Awarów i Bułgarów i powstrzymali ekspansję wschodnio-frankijską, tworząc zrąb tego, co nazywamy dzisiaj Europą Środkową.
THE ROLE OF FOREIGN LEADERS IN EARLY SLAYIC SOCIETIES
Begining with the 6th century history, archaeology and linguistics operate data that enable localization of the Slavs and offer serious premises for studying their further development. Studying the role that contacts with other societies and with for-eign leaders played in the early Slavic period needs concentration first of all on histońcal data.
Early medieval settled agricultural populations did not rec-ognize any national identity or territorial solidarity accepting ac-tual military-political domination. With their social organization bounded by kin relations and neighbour cooperation they did not
build any supra-local structures. They could not organize any | larger Systems but they could survive thanks to relatively easy j adaptability to changing ethno-political situation imposed by mi- j grating leading elites. j
We do not know whether leaders named by written sources j (Boz, Daurentios, Mezamir, Ardagast, Mousokios, Pirogost and Chatzon) were of Slavic origin. However, it would not be strange ' if those leaders were “strangers” whose knowledge, organiza- I
Arabscy geografowie aż do początku X w. traktowali wszystkich Słowian i
jako jeden lud - as-Sakaliba. A mieli przecież informacje z pierwszej ręki od '
kupców, z których wielu wręcz mówiło językiem „słowiańskim”. ;