180
leżycie wyjaśnić* Jeśli mówią, iż dlatego przypisuje się namaszczenie Słapru, że 8ię złączyło i zjednoczyło z człowiekiem, to muszą przyznać, że namaszczenie nastąpiło po zjednoczeniu*•• jeśli zaś namaszczenie nastąpiło po zjednoczeniu - a oni nie chcą przyznać zjednoczenia przed narodzeniem z Dziewicy - to w takim razie nie uznają Dziewicy nawet za Rodzicielkę. Bo jeśli jest Rodzicielką Chrystusa, to jest i Bogarodzicą, a jeśli nie jest Bogarodzicą, to nie jest i Rodzicielką Chrystusa* Jeśli namaszczenie nastąpiło po zjednoczeniu i dlatego przyznaje się je osobie Słowa, zjednoczenie zaś - jak twierdzą - nastąpiło po narodzeniu z Dziewicy, to nie należy Jej nazywać także Rodzicielką Chrystusa; jeśli przeciwnie jest Rodzicielką Chrystusa, to jest i Bogarodzicą. Skoro nie można pomyśleć o namaszczeniu przed zjednoczeniem, to Dziewica, jeśli jest Rodzicielką Chrystusa, bo w niej odbyło się zjednoczenie, nie zrodziła - jak oni mówią - zwyczajnego człowieka, lecz człowieka zjednoczonego ze Słowem i dlatego słusznie należy Ją zwać Bogarodzicą...
Cyryl Aleksandryjski, Czwarta homilia efeska - tamże, s. 238 nn. /Wygłoszona została na soborze w 431 r./
... Witaj, Bogarodzico Maryjo, czcigodny świata całego klejnocie, światło, co nie gaśnie, korono dziewictwa, berło prawowiernej nauki, niezniszczalna świątynio, domie Nieogarnionego, Matko Dziewico! Dzięki tobie błogosławionym zwie się w Ewangelii ten, który idzie w Imię Pańskie! Witaj, ty, która Nieskończonego w swym dziewiczym łonie nosiłaś! Dzięki tobie odbiera cześć Trójca, dzięki tobie w całym święcie hołd odbiera krzyż drogocenny... Dzięki tobie jednorodzony Syn Boży zajaśniał jako światło wśród tych, co siedzieli w ciemnościach i w.cieniu śmierci.••
Któż zdoła godnie wysławić Maryję? Ona o cudzie - za sprawą Trójcy jest Matką i Panną! Cud ten napełnia mnie głębokim zdumieniem. Bo czyż kto słyszał, aby budowniczy nie mógł zamieszkać w domu, który sobie przygotował? Komuż ubliża służebnicę swoją wybrać za matkę?...
Formuła zjednoczenia - Breviarium fidei, s. 271 n.
/Cyryl Aleksandryjski podpisał ją w 433 r. Jej wymowa jest nieco inna niż wcześniejsze jego wypowiedzi w tej kwestii: odchodzi tu od termonologii szkoły aleksandryjskiej na rzecz nazewnictwa stosowanego przez szkołę antiocheńską./
Wierzymy więc, że Pan nasz Jezus Chrystus, jedyny Syn Boga, Bóg prawdziwy i człowiek doskonały, złożony z duszy rozumnej i ciała, zrodzony z Ojoa przed wiekami według Bóstwa, narodzony w ostatnich czasach dla
naa i dla naszego zbawienia z Maryi Dziewicy Jako człowiek, jest współ-istotay Ojcu co do Bóstwa i współistotny nam co do człowieczeństwa* Ponieważ nastąpiło zjednoczenie dwóch natur, dlatego wyznajemy jednego Chrystusa, Jednego Syna, jednego Pana. Z racji tego zjednoczenia bez pomieszania - wierzymy, że święta Dzier/ica jest Matką Bożą /Theotokos/, ponieważ Słowo Boże zostało wcielone i stało się człowiekiem, i że od chwili swego poczęcia uczyniło sobie przybytek, który od niej przyjęło.
Wiemy, że spośród wyrażeń Ewangelii i Apostołów o Panu - święci doktorzy jedne pojmują syntetycznie jako orzekające o jedności osoby, inne zaś analitycznie jako mówiące o dwóch naturach* pierwsze godne są Boga i odpowiadają Bożej naturze Chrystusa, drugie odznaczają się skromnością i odpowiadają jego naturze ludzkiej.
* |
!d. Sobór w Efezie z 431 r. o nauce Nestoriusza Breviarium fidei, s. 270 n.
5. Co do innych punktów, ponieważ Najczcigodniejszy Nestoriusz nie chce słuchaó naszego wezwania i nie zgadza się na przyjęcie świętych i pobożnych biskupów przez nas wysłanych, przeszliśmy z konieczności do dyskusji nad jego bezbożnymi wyrażeniami. Na podstawie jego listów i pism, które przeczytano, oraz na podstawie mów ostatnio przez niego wygłoszonych w stolicy, a przez świadków potwierdzonych, uznaliśmy, że utrzymuje i głosi niezgodne z wiarą opinie. Zobowiązani wymaganiami kanonów i listem naszego Ojca świętego i współuczestnika w Bożych tajemnicach biskupa Kościoła Rzymskiego, Celestyna, zmuszeni jesteśmy z żalem wydaó na niego następujący smutny wyrok: Znieważony przez niego Pan nasz Jezus Chrystus orzeka przez niniejszy święty Sobór: składamy Nesto-riusza z urzędu biskupiego i wykluczamy go z udziału w zgromadzeniach^ świętych.
Kanony soborowe - A. Znosko, dz. cyt., s. 51.
kan. 2. Jeśli zaś niektórzy biskupi diecezjalni nie uczestniczyli w Świętym Soborze i przeszli do apostazji lub ulegając pokusie, tam przej-dą, wreszcie, jeśli już po podpisaniu depozycji Nestoriusza powrócili do zgromadzenia apostołów, to zgodnie z orzeczeniem świętego Soboru takowi winni byó pozbawieni kapłaństwa i urzędu.
kan. 3. Jeśli w którymkolwiek mieście lub wsi ktokolwiek z duchownych został złożony z urzędu przez Nestoriusza lub Jego zwolenników z powodu ortodoksyjnego rozumowania, udzieliliśmy mu prawo do przywrocenią swej godności. Powszechnie nakazujemy, by duchowni, zachowujący