WYKŁAD X-21.04.2011
Prawo a moralność I: Prawo
Jeśli przyjmiemy, iż są to normy egzekwowane przez państwo, a normy moralne nie są narzucane a są ocenami z punktu widzenia dobra i zła, to pomiędzy prawem a moralnością wystąpią następujące różnice.
Prawo |
Moralność |
1. Normy prawne są skodyfikowane - zapisane |
1. Normy moralne nie są skodyfikowrane - mogą być zapisane, ale nie jest to katalog zamknięty. |
2. Normy prawne obowiązują na danym, terytorium, co do zasady jest to jeden system, np. na terenie jednego kraju. |
2. Nie ma jednego systemu moralnego. W skrajnym przypadku możemy mówić, iż każdy ma własną moralność. Istnieją grupy, które wyznają podobne zasady moralne (religie, grupy zawodowe, etniczne), ale nie jest to „sztywne”. |
3. Złamanie normy oznacza sankcję państwową. |
3. Brak jest jednorodnej sankcji, jest jedynie tzw. sankcja rozsiana, czyli dezaprobata społeczna. |
4. Normy prawne są tworzone przez człowieka -możliwe jest przejmowanie ich z religii i moralności. |
4. Powstają spontanicznie, ale mogą też wywodzić się z religii. |
Relacje pomiędzy prawem a moralnością:
M - zespól norm moralnych P - zespól norm prawnych
MP - sfera norm zarówno prawnych i moralnych - sfera wspomagania się norm np. nie kradnij, nie zabijaj
Ml -Normy moralne, które są indyferentne (obojętne) prawnie, tzn prawo się nie wypowiada np. normy religijne
M2 - Normy moralne sprzeczne z normami prawnymi. T rudno o jednorodność, często pojawiają się jako forma obrony przed prawem
PI - Normy prawne, co do których moralność się nie wypowiada (np. akt oskarżenia sporządza się w terminie 7 dni.
P2 - Normy prawne sprzeczne z moralnością, ale wiążące ludzi (przepisy prawa rodznmego -rozwody - moralność odrzuca rozwody, prawo nie)
M P