skanuj0001 (87)

4. RELIGIA, ETYKA I FILOZOFIA A TURYSTYKA

4.1. RELIGIA A TURYSTYKA

Turystyka odgrywa istotną rolę w procesie wychowania religijnego i kształtowania człowieka. Z natury jest zagadnieniem interdyscyplinarnym. W aspekcie religijnym znajduje się w orbicie zainteresowań teologii moralnej, jak i nauki społecznej Kościoła, część zagadnień obejmuje także misjologię, ekumenię i biblistykę. Według M. Ostrowskiego (2003) turystyka najbliższa jest teologii pastoralnej, nazywanej też inaczej praktyczną. Sobór Watykański II umieścił turystykę pośród współczesnych zjawisk nazywanych znakami czasu. Turystykę w kontekście religijnym najlepiej wyjaśnia nauczanie i samo uprawianie turystyki przez Jana Pawła II oraz jego przyjaciół, którzy wraz z nim udawali się na turystyczne szlaki. Jednym z nich jest kardynał Stanisław Nagy. Wskazuje on na trzy główne aspekty uprawiania turystyki, a w szczególności związanego z nią wypoczynku. W kontekście religii wypoczynek powinien być traktowany jako obowiązek człowieka po wykonanej pracy. Druga wskazówka dotyczy wypoczynku w kontakcie z Bogiem Stwórcą, w nieustannym z nim obcowaniu. Turystyka jest obcowaniem z naturą i z samym Bogiem. Zarówno Jan Paweł II, jak i kardynał Nagy traktują środowisko przyrodnicze, łono natury a szczególnie mistyczne góry jako świątynię Boga, w której znacznie łatwiej jest wypoczywać, regenerować siły. Papież podkreślał, iż „...wobec piękna gór, czuję, że On jest! I wtedy zaczynam się modlić”. Takie traktowanie i podejście do turystyki może być także modlitwą. Trzecim aspektem uprawiania turystyki jest niebezpieczeństwo, które należy dostrzegać w próbie odizolowania turysty od Boga. Liberalne podejście do turystyki powoduje, jak zauważają teolodzy, laicyzację turystyki. Laicyzacja z kolei może prowadzić do szeregu dysfunkcji, niepożądanych, patologicznych zachowań turystów. Wydaje się zatem, iż najgłębszy nurt turystyki znajduje się w teologii, z której - jak twierdzi kardynał Nagy - można czerpać najważniejsze wartości. Wobec tego turystyka jest źródłem wartości, z którego każdy uczestnik ruchu turystycznego może i powinien korzystać. Teologia turystyki wiąże się z teologią czasu wolnego i osobno pojmowanego wypoczynku. Wydaje się, że teologię turystyki należy budować w oparciu o teologię świętowania, której dokumenty kościelne poświęcają więcej miejsca. Dokumenty posoborowe Vaticanum Q obejmują kwestie turystyczne, poświęcając miejsce chrześcijańskim walorom turystyki, kwestiom, co jest oczywiste, moralnym i sprawom duszpasterstwa turystycznego (Ostrowski, 2003). Kościół ze swej natury posiada pielgrzymi charakter, dlatego też człowiek nazywany jest „homo viator”, który nie ma stałego, trwałego mieszkania na ziemi. Zatem człowiek cały czas zdąża do ostatecznego celu, który jest poza ziemskim światem (Ostrowski, 2003). Turystyka w niektórych jej formach szczególnie służy uduchowieniu, kontemplacji, rozważaniom, przemyśleniom nad sensem życia. Pomaga także rozwiązywać wiele istotnych problemów, służy pracy twórczej. Przykładem takiego traktowania turystyki jest działalność Jana Pawła II w czasie pontyfikatu oraz wcześniej, podczas częstych wyjazdów turystycznych w okresie pełnienia obowiązków biskupa i kardynała w Krakowie. Niemal całe życie Karola Wojtyły było związane ze szczególnie rozwiniętą aktywnością turystyczną. Analiza dostępnej literatury oraz wypowiedzi osób,