51346 skanuj0008 (60)

— 60 —

RELIGIA, ETYKA I FILOZOFIA A TURYSTYKA

poznawcze, moralne, estetyczne, witalne, utylitarne, technologiczne, ekonomiczne, sakralne, osobowe, patriotyczne, ludyczne itp. (Lipiec, 2003).

Analizując wartości uzyskiwane dzięki turystyce, warto zwrócić uwagę na hierarchię wartości według Maxa Schelera oraz Józefa Tischnera, można ją uporządkować od kwestii materialnych i hedonistycznych do sfery sacrum. Zatem kolejność może być następująca: wartości materialne, przyjemnościowe, wartości zdrowotne, wartości intelektualne i godnościowe, wartości etyczne oraz wartości sakralne (Przecławski 1997).

Sens wiedzy o turystyce według J. Lipca (2003) można rozpatrywać na siedmiu obszarach problemowych. Pierwszy obejmuje zagadnienia aktywności turystycznej. Obszar ten ma za zadanie rozwiązanie kwestii zdefiniowania turystyki. Jak wcześniej wskazywano, jest to w obliczu złożoności zjawiska zadanie bardzo trudne. Próby takie mogą być czynione na płaszczyźnie wieloaspektowej. Drugi obszar badawczy może dotyczyć animacji i rozbudzania zainteresowań turystycznych. Ważne jest to, jak ukierunkować turystę, jak zorganizować wyjazd i jak go poprowadzić, by zrealizować założone cele. Dominować mogą tu rozważania o charakterze psychologicznym i pedagogicznym. Część trzecia dotyczy zagadnień praktycznych związanych z szeroko pojętą obsługą ruchu turystycznego. Obszar czwarty może odnosić się do zagadnień związanych z popularyzowaniem turystyki, informowaniem, rolą mediów. Piątą część pola badawczego turystyki J. Lipiec (2003) odnosi do zagadnień etycznych i społecznych, nazywając je socjoetyką turystyki. Kolejny, szósty fragment pola badawczego dotyczy zagadnień historycznych oraz nauk pokrewnych. Siódmy obszar problemowy, scalający i integrujący całość rozważań, może być traktowany jako ogólna teoria turystyki, ujmowana inaczej jako metodologia badań nad turystyką bądź filozofia turystyki (Lipiec, 2003). Filozofia turystyki może zatem badać istotę samej turystyki oraz wypływające z faktu jej uprawiania konsekwencje, w tym także aksjologię przestrzeni i teorię człowieka wędrującego, podróżnika.

K. Przecławski (2005) zauważa, iż turystyka w swej istocie jest przede wszystkim zachowaniem człowieka, dlatego filozofię turystyki należy traktować jako dział filozofii człowieka. Dopatruje się również analogii pomiędzy życiem człowieka w całym jego przebiegu a turystyczną wędrówką. Człowiek żyje w czasie i przestrzeni, zatem i jego życie jest wędrówką przez czas i przestrzeń. Przestrzeń może być nie tylko fizyczna, ale również psychiczna, społeczna i kulturowa.