img108

Przydział zwierząt do tych grup następuje według faz cyklu reprodukcyjnego (zbli2ony termin porodu), produkcyjnego (jx>dobna wydajność mleczna) oraz zaj mowanych stanowisk w poszczególnych sektorach pomieszczeń fermy. Grupy technologiczne formuje się po zasuszeniu krów, a po porodzie dokonuje osts tecznego przesunięcia zwierząt do odpowiednich grup Zjawisko rozpadania się grup technologicznych zależy od długości laktacji krów oraz od długości okresu międzyciąźowego (OMC). Specyfika funkcjonowania fermy zakłada, aby cykle produkcyjny i reprodukcyjny zamykały się w skali rocznej (365 dni)

Cały cykl produkcyjny na fermach dzieli się na fazy. dla których niezbędne są odpowiednie pomieszczenia. Pomieszczenia te lub stanowiska dla ściśle okro ślonej fazy produkcyjnej nazywamy sektorem Na fermach krów mlecznych wy różnią się sektory, krów produkcyjnych zasuszonych oraz sektor porodowy. Na tomiast na fermach bydła opasowego występują: kwarantanna, cielętnik i sektory opasu Cykl produkcyjny dla zwierząt młodych jest to czas od momentu wprowa dzenia zwierzęcia na fermę do momentu sprzedaży, a u krów - czas między jed nym a drugim wycieleniem. Długość cyklu produkcyjnego (okres produkcji lub rozwoju zwierząt) obliczana jest najczęściej przez podzielenie wartości produkcji globalnej przez przyrost dobowy.

Średnie stany zwierząt Celem prawidłowego kierowania procesami w pro dukcji bydlęcej oblicza się średnie stany zwierząt Wynika to z faktu, iż grupy zwierząt w danym stadzie przebywają w swoich klasach przez różny okres czasu W celu sprowadzenia liczby sztuk stada do “wspólnego mianownika" obliczamy stan średni roczny inwentarza. Ma to istotne znaczenie, bowiem na jego podstawie określa się strukturę stada, zapotrzebowanie na stanowiska w budynkach inwentarskich, na robociznę oraz na pasze. Codzienne stany zwierząt w gospodarstwie wyrażamy w sztukach fizycznych (efektywnych). Liczbę sztuk fizycznych oznaczamy symbolem N Analizując liczbę zwierząt w stadzie za jakiś okres wyli czarny średnie stany okresowe (n). W obliczeniach tych oprócz pojęcia sztuk fizycznych (SF) posługujemy się pojęciem sztuk efektywnych (SE), sztuk przelo towych (SP) oraz sztuk przeliczeniowych.

Sztuki efektywne (fizyczne) są to zwierzęta przebywające w stadzie w określonym przedziale czasowym.

Sztuki przelotowe (przelotowość stada) oznaczają liczbę zwierząt, które prze szły przez określoną klasę w ciągu roku. Przykład: jeżeli w gospodarstwie znaj duje się jałowmk na 100 stanowisk dla zwierząt w przedziale wiekowym od 0,5 do 1.0 roku. to przy założeniu 100% jego wykorzystania stan przelotowy jałówek wy niesie 200 sztuk.

Sztuki przeliczeniowe to sztuki duże (SD), sztuki obornikowe (SO) i sztuki żywieniowe (S2). Sztuka duża oznacza jedno lub kilka zwierząt o łącznej masie 500 kg. przebywająca w gospodarstwie cały rok. Za sztukę obornikową przyjmuje się jedno lub kilka zwierząt, dostarczających gospodarstwu rocznie 10 ton obornika lub 20 ton gnojowicy (obora rusztowa). Sztukę żywieniową nazywamy jedno lub kilka zwierząt, które pobierają w ciągu roku około 30 ton zielonej masy w postaci zielonki, kiszonki i siana (3 500 j o i 350 kg białka).

Obliczenia średniego stanu zwierząt można dokonać kilkoma sposobami

1.    Sumując stan na początku i stan na końcu danego okresu i dzieląc przez dwa

2.    Sumując stany zwierząt z pierwszych dni kolejnych miesięcy roku i dzieląc przez 12.

3.    Na podstawie rocznej przelotowości zwierząt w grupach wg wzoru:

Ń =n*

gdzie:

N - oznacza stan średni roczny; n - liczba zwierząt wprowadzonych do danej grupy; t - liczba jednostek czasu przebywania zwierząt w danej grupie (klasie) wiekowej;

t, okres, dla którego wyznacza się średni stan zwierząt; t /t, współczynnik przelotowości (wsp. rocznego okresu przebywania w grupie);

t,/l liczba rotacji w pomieszczeniu dla danej grupy (stosunek t, do t wskazuje, ile zwierząt przechodzi w danym okresie przez jedno stanowisko w grupie).

4.    Dzieląc sumę dni Żywienia zwierząt w grupie (sztukodni) przez liczbę dni w okresie (365 dni). Jest to najdokładniejszy sposób obliczania średnich stanów zwierząt. Wymaga on jednak pełnej i rzetelnej ewidencji zwierząt.

Do przeliczania sztuk efektywnych inwentarza żywego na sztuki przeliczeniowe służą odpowiednie współczynniki podawane w literaturze ekonomicznej Współczynniki przeliczeniowe dla 1 krowy dorosłej wynoszą 1.0. podczas gdy dla półrocznej, rocznej i dwuletniej jałówki odpowiednio 0.12, 0,4 i 0,7 sztuki du2ej. Orientacyjnie można przyjąć, że 1 SD = 1 SO = 1 S2

Struktura stada to procentowy udział grup wiekowych lub technologicznych zwierząt danego gatunku (grupy rasowej, odmianowej) w stadzie Celem struktury jest przedstawienie proporcji w liczebności poszczególnych podgrup w stadzie w stosunku do całej liczebności stada

Na podstawie struktury stada możemy określić kierunek chowu i hodowli danego stada Przykładowo, wyróżniamy następujące kierunki chowu bydła przy podanym stosunku liczby krów do liczby jałowizny remontowej i pozostałych

sztuk:

o) mleczny 1 : < 0.7;

b)    mleczno-mięsny 1 0.7-1,0;

c)    mięsno-mleczny 1 : 1.0—1,5;

d)    mięsny 1 : > 1.5.

W zależności od celu, któremu służy, może być struktura sprawozdawcza lub planowana Sprawozdawczą strukturę stada oblicza się według stanu zwierząt w danym dniu lub według średnich okresowych (rocznych, kwartalnych, miesięcznych)

im