substancji dodatkowej, identyfikuje ją, a następnie według listy dodatków do żywności stwierdza, czy jest dopuszczona do użytku w naszym kraju, czy jest bezpieczna, a jeśli nie, to w jaki sposób zagraża zdrowiu. Ćwiczenie ma na celu wykazanie znajomości oznaczeń i uświadomienie słuchaczom zagrożeń, powodowanych stosowaniem substancji chemicznych w żywności.
Materiał dla prowadzącego
a. Przykłady produktów nie skażonych i zawierających substancje dodatkowe (prezentacja)
Oto dwie puszki po koncentracie pomidorowym. Na jednej z nich widnieje napis: bez barwników i konserwantów. Zawartość tej puszki miała barwę jasnopomarańczową i była rozrzedzona. Druga puszka nie posiada żadnych informacji o ewentualnych substancjach dodatkowych, a zawartość pojemnika miała intensywnie czerwony kolor i konsystencję pasty. Niemal każda pani domu wybierze tę drugą puszkę koncentratu. Nic bardziej błędnego! Ważna uwaga: nieumieszczenie takiego napisu nie oznacza, że żywność jest wolna od substancji chemicznych: jeżeli produkt zawiera dawkę środka w ilości dopuszczonej normami, wówczas producent nie ma obowiązku informowania nas o tym. W najgorszym przypadku brak informaq'i może świadczyć o nieuczciwości producenta. I odwrotnie: duża liczba oznaczeń E dowodzi jego uczciwości.
Porównajmy teraz dwa jaja kurze: jajo polskiej kury ma środek barwy żółtej, natomiast żółtka jaj, sprowadzanych z Niemiec czy Holandii, mają kolor nienaturalnie pomarańczowy. Pozornie bardziej apetycznie wyglądają jaja sprowadzane z Zachodu. Nie zapominajmy jednak, że w wielkich farmach do karmy dla kur dodaje się sztuczne barwniki. Efekt jest znakomity i cieszy oko nieświadomego, naiwnego klienta!
Substancje dodatkowe spotkać można też w parówkach produkowanych na Zachodzie. Bez erytrozyny E 127 duńskie parówki miałyby wygląd papieru toaletowego. Nasze parówki wytwarzane są z lepszych gatunków mięsa i nie zawierają sztucznych dodatków.
Spójrzmy na zestaw składników w cukierkach „gumisiach": jest tam cukier i woda, oprócz tego jedynie barwniki, najczęściej sztuczne, zwykle o bardzo podejrzanym działaniu.
Oto przykłady stosowania substancji dodatkowych w różnych krajach: w Europie Zachodniej i Środkowo-Wschodniej często spożywa się zupy w proszku. Zupa z kurczaka z makaronem po zmieszaniu z prze-
94