img436 (5)

D. Chlebna-Sokól, D. Kardas-Sobantka

Szmery oddechowe mogą być prawidłowe i patologiczne.

Do szmerów prawidłowych należy szmer pęcherzykowy wysłuchiwany nad zdrowym płucem i szmer oskrzelowy słyszalny

fizjologicznie nad rozdwojeniem tchawic yTdoTekj ar zm o w y lub

okolica międzyłopatkowa na wysokości IV kręgu piersiowego).

•    Szmer oddechowy pęcherzykowy - wdech jest podobny do miękko, szeptem wypowiedzianej głoski f, natomiast krótszy wydech (1/5 wdechu) do głoski pośredniej między f a h; powstaje w związku z rozszerzeniem się i wypełnieniem powietrzem prawidłowych pęcherzyków.

•    Szmer pęcherzykowy zaostrzony - podobny do szeptem wypowiedzianej głoski f, jest jednak znacznie silniejszy niż szmer pęcherzykowy; występuje w nieżycie oskrzeli, początku zapalenia płuc lub sąsiedztwie nacieków.

•    Szmer pęcherzykowy osłabiony (zniesiony) - powstaje przy zmniejszeniu rozszerzalności klatki piersiowej spowodowanej np. rozedmą lub bólem, znacznym zwężeniu światła oskrzeli (ciało obce, śluz, n()wotwórklubT5ddaIeniu płuca od ściany klatki piersiowej spowodowanym "obecnością powietrza lub płynu w jamie opłucnej.

•    Szmer oddechowy oskrzelowy - ma charakter chuchający

i pewien podźwięk, podobny jest do głoski h wymawianej przy silnym wdechu i wydechu; wydech trwa dłużej niż wdech i jest wyraźniej zaznaczony. W stanach patologii (fizjologiczny jedynie nad rozdwojeniem tchawicy) słychać go przy ^bezpowietrzności miąższu płucnego, nad jamami płuc, które komunikują się z oskrzelem oraz nad rozstrze-niami oskrzeli.    --------

Do typowych szmerów patologicznych zaliczamy:

•    Trzeszczenia - podobne są do drobnych rzężeń, wysłuchuje się je przeważnie na szczycie wdechu; są wywołane przez

rozrywanie przy głębokim wdechu zbliżonych do siebie lub zlepionych ścian pęcherzyków; zmieniają się w zależności od pozycji ciała; wysłuchuje się je na początku i końcu płatowego zapalenia płuc, przy rozpoczynającym się obrzęku .płuc oraz w nicdodmie u chorych leżących i w pierwszych | dniach życia u wcześniaków}

• Rzężenia wysłuchuje się w czasie spokojnego i głębokiego oddychania oraz po kaszlu; dzielą się na wilgotne i suche.

Rzężenia wilgotne.- spowodowane są wydzieliną zapalną płynną i półpłynną, mogą być słyszalne w tWie wder.hn \ wy. dechu. W zależności od miejsca powstawania wyróżnia się rzężenia grubobańkowe (napoczątku wdechu i końcu wydechu ), średniobańkowe (w środkowej fazie wdechu i wydechu) oraz drobnobańkowe (przed szczytem wdechu i po szczycie wydechu). Rzężenia dźwięczne są wtedy, gdy oskrzele jest otoczone bezpowietrzną tkanką (naripk zapalny, niedodma). natomiast niedźwięczne - gdy otaczająca tkanka jest powietrzna.

Rzężenia suche - słyszalne są we wdechu i wydechu. Należy tu wymienić: świsty, furczenia, gwizdy i trzaski.

Świsty występują przy zwężeniu światła oskrzeli spowodowanym różnymi przyczynami, jak: obrzęk błony śluzowej i skurcz mięśniówki (astma, obturacyjne zapalenia oskrzeli), ciało obce w oskrzelu, ucisk z zewnątrz na ścianę oskrzela.

Furczenia związane są z obecnością w dużych oskrzelach gęstej, śluzowej wydzieliny. Wydzielina silnie trzymająca się ściany oskrzeli i rozpięta w postaci nitek i błon ulega rozerwaniu przez prąd powietrza wdychanego i wydychanego. Rozpostarte między ścianami oskrzeli nitki śluzu zaczynają drgać pod wpływem prądu powietrza jak napięte struny.

67