img824

Ae krytycznej analizy dyskursu nie tylko obserwują związki zTiikacją i strukturami społecznymi, ale też starają się być zmian. Robią to zaś w poczuciu solidarności z tymi, którzy potrzebują najbardziej.

y analizy dyskursu

5    — elementarnym wprowadzeniu w problematykę różnych struktur,

: wymiarów dyskursu, a także po omówieniu odpowiednich iHtors badawczych, możemy cofnąć się na chwilę i przedstawić ramy metodologiczne w sposób bardziej ogólny. Jak się dalej pny rozpatrywaniu głównych założeń pracy nad tekstem, możemy e~ka ogólnych odmian, stylów albo trybów uprawiania takiej analizy. ■pBEzecnnie przyjmuje się na przykład rozróżnienie między opisami i wypowiedzi. Badanie tekstu skłania się raczej w stronę opisu ^^^■Łynych) struktur dyskursu pisanego jako utrwalonego przedmiotu, gćy rozważania nad wypowiedzią w większym stopniu koncentrują się K(^BHzucznych aspektach spontanicznej interakcji. Pierwszy typ poszukiwań mgic głownie z inspiracji lingwistycznych, drugi zaś - z socjologicznych, jednak poważnych różnic między tymi podejściami, oba one zajmują się BjBBrfkiem. regułami i prawidłowościami, wykrywanymi w szczegółowych mĘmarhzh struktur i strategii stosowanych w tekstach i wypowiedziach. Oba tKją bardziej opisowy niż wyjaśniający charakter i oba pomijają szersze ^■przykład poznawcze lub społeczne) konteksty.

Podobnie możemy mówić o różnicy między bardziej abstrakcyjnymi, BjjMfcymi studiami, na przykład nad gramatyką lub sztuczną inteligencją, WhKdziej konkretnymi badaniami nad rzeczywistymi tekstami i wypowie-w specyficznych, społeczno-historycznych kontekstach, czyli nad tym, ■jkfńr.czni uczestnicy komunikacji i wykonawcy ról społecznych radzą sobie ftpęstc w dość niedoskonały sposób) z mówieniem, wytwarzaniem sensu ^hiroiem różnych rzeczy za pomocą słów.

Innym znanym podziałem jest rozróżnienie między teoretycznymi i opisowymi ujęciami z jednej strony, a stosowanymi i krytycznymi -Łdr-giej. przy czym ten drugi typ badań skupia się raczej na problemach ^■(jałnych oraz na znaczeniu i zastosowaniu analizy dyskursu w życiu

Można też wyodrębniać „style” badawcze ustratyfikowane „w poprzek” plewionych wyżej podziałów. Przy takim podejściu możemy wyszczególnić prace empiryczne, uwzględniające konkretne dane, realizacje tekstowe i ich ppdowę oraz eksperymenty, a także studia o charakterze filozoficznym, ■cwiące o dyskursie w sposób spekulatywny lub impresyjny.

Kolejne kryterium typologii badań opiera się na kategorii tekstowych dxżnian gatunkowych. Wielu uczonych skupia się wyłącznie na rozmowie,