IMG#17 (4)

4. DOBÓR TRANSFORMATORÓW I APARATURY

(4.29)

przy czym wartości prądu wyłączeniowego niesymetrycznego I_wns należy obliczać dla czasu równego czasowi własnemu wyłącznika przy otwieraniu [43].

W przypadku, gdy wyłącznik jest przeznaczony do samoczynnego ponownego załączania (SPZ) należy do obliczeń zamiast prądów I„_wa lub I_nwnt przyjmować prąd znamionowy wyłączalny w cyklu SPZ, tj. I_nws SPZ lub I_nw„ _SPZ. Przewidywany czas przerwy przy SPZ nie powinien być krótszy od najmniejszego dopuszczalnego przy danym prądzie znamionowym wyłączalnym czasu bezprądowego wyłącznika przy ponownym załączaniu.

Często zdolność wyłączalna wyłącznika określana jest za pośrednictwem mocy wyłączalnej symetrycznej S„_t

(4.30)

gdzie:    — prąd znamionowy wyłączalny symetryczny; U„ — napięcie znamionowe

wyłącznika.

Przy zmianie napięcia pracy wyłącznika moc wyłączalna ulega również

zmianie.

Przy określaniu zdolności łączeniowych prądów zwarciowych wyłącznika należy również wyznaczyć prąd znamionowy załączalny /_nza, przy czym powinna być spełniona nierówność

wn    |    (4.3D

w której: /, — udarowy prąd zwarciowy.

W przypadku, gdy w obliczeniu udarowego prądu zwarciowego (/„ = k_uI_p) współczynnik k_u nie przekracza wartości 1,8, a wyłącznik jest właściwie dobrany ze względu na prąd wyłączalny, można nie dokonywać doboru prądu znamionowego załączalnego.

Prąd znamionowy /i-sekundowy Prąd ten określa wytrzymałość aparatów na działanie cieplne prądu zwarciowego. Wytrzymałość wyłączników określa się wartością prądu znamionowego trzysekundowego. Prąd znamionowy trzysekundowy wyłącznika powinien spełniać nierówność

w której*. I„ — prąd zastępczy zwarciowy t_x sekundowy, t_t — czas trwania zwarcia.

Czas trwania zwarcia t_t należy określić przy założeniu, że zwarcie będzie wyłączane przez wyłącznik zainstalowany najbliżej zwarcia. W uzasadnionych przypadkach, np. gdy uszkodzenie aparatu może spowodować duże straty ekonomiczne, należy przyjmować dłuższy czas trwania zwarcia, odpowiadający działaniu zabezpieczeń następnego stopnia czasowego.

Jeśli stosuje się samoczynne ponowne załączanie lub jeśli kilka wyłączników wyłącza niejednocześnie częściowe prądy zwarciowe, należy uwzględnić zmiany w przebiegu prądu zwarciowego wywołane czynnościami łączeniowymi.

W przypadku ogólnym prąd znamionowy cieplny n-sekundowy powinien spełniać nierówność

(4.33)

w której: I,_xl — wartości prądu zastępczego w przedziałach i między następującymi kolejno czynnościami łączeniowymi; t_xl — czasy trwania tych przedziałów; k — liczba przedziałów.

Doboru prądu znamionowego n-sekundowego można nie dokonywać w przypadku wyłączników właściwie dobranych na zdolność łączenia, jeśli czas trwania zwarcia t_x nie przekracza n sekund. Stąd przy doborze prądu znamionowego trzy sekundowego obliczeń można nie wykonywać, jeśli czas trwania zwarcia t_x nie przekracza trzech sekund.

Niektóre wyłączniki produkcji zagranicznej mają określoną wytrzymałość na działanie cieplnego prądu zwarciowego za pomocą prądu znamionowego jedno-sekundowego.

Prąd znamionowy szczytowy i_nn. Prąd ten określa wytrzymałość aparatów na działanie elektrodynamiczne prądu zwarciowego.

Prąd znamionowy szczytowy i_n%z powinien spełniać nierówność

(4.34)

W niektórych wyłącznikach zagranicznych, zwłaszcza starszej produkcji, spotykane jest oznaczenie wielkości i„_iZ symbolami i_dn lub i_djn.

Rodzaj napędu. Do napędu wyłączników stosuje się zwykle napędy maszynowe. Napędy ręczne praktycznie nie są już stosowane. Największą wadą napędów ręcznych, która w poważnym stopniu zadecydowała o ich wycofaniu z produkcji, stanowi brak możliwości zdalnego ich załączania oraz zależność prędkości załączania od operatora. Napędy maszynowe mają dwa zasadnicze wykonania: bezpośrednie i pośrednie.

Rozróżnia się następujące napędy bezpośrednie: silnikowe, elektromagneso-we i pneumatyczne.

Napędy pośrednie są to napędy w wykonaniu skokowym: silnikowym, elektromagnesowym, pneumatycznym, oraz w wykonaniu zasobnikowym: sprężynowym, gazowociśnieniowym bezwładnościowym i ciężarowym. Najbardziej rozpowszechnione są napędy bezpośrednie silnikowe zasilane prądem stałym lub przemiennym niskiego napięcia.

Moc pobierana przez napędy bezpośrednie silnikowe jest jednak znacznie Większa od mocy pobieranej przez silniki napędów zasobnikowych sprężynowych.

Wadą napędów zasobnikowych sprężynowych są ograniczenia związane z czasem potrzebnym do napinania sprężyn. Na przykład nie mogą być one stosowane w szeregu podwójnym SPZ.

Napędy pneumatyczne stosowane są przede wszystkim w wyłącznikach

123