Uwagi wprowadzające
Na gruncie archeologii od dawna podejmowane są próby scalania ujawnianych w trakcie badań wykopaliskowych źródeł w kumulatywne pojęcia kultur archeologicznych oraz przypisywania tak wyróżnianym jednostkom taksonomicznym nie tylko treści historycznych (gospodarka, struktura, wierzenia, sztuka), ale także i konkretnych znaków etnicznych. Mimo, iż zagadnienie etnicznej klasyfikacji źródeł archeologicznych znajduje się od dawna w centrum zainteresowań badawczych, nie doszło - jak do tej pory -do ustalenia poglądów na temat lokalizacji praojczyzny Słowian. W tej części wykładu chciałbym zastanowić się nad kwestią, w jakim zakresie i czy w ogóle tworzeniu się archeologicznych kultur towarzyszyły zmiany sposobu używania jednego i tego samego języka oraz powstawania i autonomizowa-nia się dialektów. Interesować będą mnie więc szczególnie kontrowersyjne kwestie wiązania „niemych” kultur z określonymi grupami etnolingwistycz-nymi. W pierwszej części tych uwag przedstawię obowiązujące na gruncie literatury archeologicznej poglądy na temat przynależności etnicznej poszczególnych kultur, w drugiej natomiast wskażę na rysujące się obecnie możliwości opracowania koncepcji teoretycznych badań etnogenetycznych.