gdzie:
cna - stężenie molowe roztworu HC1 (mol • dm-3),
Vna - objętość roztworu HC1 zużyta na zmiareczkowanie odważki sody (dm3), mNłjC03 “ odważka Na2C03 (g),
M Ma2co3 - masa molowa węglanu sodu (g • mol-1).
♦ Nastawianie miana kwasu solnego na boraks Do nastawiania miana kwasów często stosuje się tetraboran sodu (boraks). Nastawiając miano kwasów korzystniej jest stosować boraks niż sodę, ponieważ:
- posiada on duży równoważnik chemiczny - 190,72 g • mol-1,
- łatwo oczyszcza się go przez rekrystalizację,
- nie zmienia składu chemicznego przechowywany w eksykatorze nad rozpływającym się bromkiem sodu,
- widoczny jest ostry koniec miareczkowania wobec czerwieni metylowej.
Równanie reakcji zobojętniania boraksu przez kwas solny przedstawiono poniżej:
Na2B407 + 2HC1 + 5H20 -» 4H3B03 + 2NaCl Sposób wykonania
Na wadze analitycznej należy odważyć od 0,4 do 0,6 g czystego boraksu. Odważkę przenosi się ilościowo do kolby stożkowej i rozpuszcza w 100 cm3 wody destylowanej. Roztwór podgrzewa się w celu całkowitego rozpuszczenia boraksu. Następnie schładza się do temperatury pokojowej, dodaje 5-6 kropli czerwieni metylowej i dobrze mieszając miareczkuje kwasem solnym, aż do zmiany barwy wskaźnika z żółtej na czerwoną.
Czynność należy powtórzyć pięciokrotnie.
Stężenie kwasu solnego oblicza się z następującego wzoru:
2mb
chci =7: rr~
»'HClJvlb
gdzie:
Chci - stężenie molowe roztworu HC1 (mol • dm-3),
Vhci - objętość zużytego na miareczkowanie roztworu HCl(dm3), mb - odważka boraksu (g),
Mb - masa molowa boraksu (g • mol-1).
5.3.2. Mianowany roztwór wodorotlenku sodu
Wodorotlenek sodu jest substancją higroskopijną i z łatwością przyłącza dwutlenek węgla z powietrza. Na powierzchni granulek NaOH znajdują się zawsze pewne ilości węglanu (1-2%) oraz woda. Fakt ten może powodować błędy podczas miareczkowania, dlatego należy usunąć węglany z powierzchni wodorotlenku sodu, przez spłukanie granulek wodą przed przygotowaniem roztworu NaOH. Z powodu obecności węglanów, nie jest możliwe przygotowanie mianowanego roztworu wodorotlenku sodu przez odważenie odpowiedniej ilości NaOH. Należy zatem przygotować roztwór o stężeniu zbliżonym do żądanego, a następnie dokładnie ustalić jego miano.
W celu przygotowania roztworu NaOH o stężeniu około 0,1 M należy odważyć na wadze technicznej, na szkiełku zegarkowym około 5 g NaOH. Odważkę wodorotlenku sodu, spłukuje się starannie wodą destylowaną, a następnie rozpuszcza w 1 dm3 świeżo przegotowanej i ostudzonej wody destylowanej (pozbawionej COz). Tak przygotowany roztwór zawiera mimo wszystko pewną ilość Na2C03, dlatego można nim miareczkować mocne
159