W tabelce podano również wartości (według (V.42))
Podstawiając (V.4I) do (V.35A) i do (V.35B) otrzymujemy
(V.42)
Ciśnienie krytyczne, przy którym Ma = 1, wynosi
(V.43)
Pkr = PPo<-
Maksymalna prędkość wypływu z dyszy zachodzi przy ekspansji do zera absolutnego: p, = 0, Tt = 0 K. Z równania (V.37A)
(V.44)
Stosunek tej prędkości cmtM do prędkości dźwięku, przy parametrach początkowych całkowitych aM, wynosi
(V.45)
i zależy tylko od wykładnika x:
x 1.3 1,4
— 2,58 2.24
Graniczna prędkość wypływu pary przegrzanej (y. = 1,3) jest 2,58 razy większa od prędkości »||.
Wielkość cniax nazywamy prędkością graniczną lub prędkością Crocco. Ta druga nazwa jest bardziej celowa, gdyż wielkość cm„ ma charakter idealny; mogłaby ona wystąpić w przepływie, gdyby przy ekspansji do absolutnej próżni nie zmieniały się właściwości gazu. Warunku tego nie spełnia żaden gaz rzeczywisty; w obszarze bardzo niskich ciśnień, tj. bardzo niskiej temperatury dążącej do zera absolutnego, zmienia się wykładnik x, ponadto zachodzi skraplanie lub sublimacja gazu.
Zmienność przekroju dyszy A(x), tj. kształt dyszy, wynika z równania ciągłości. W rozważanym tu przypadku idealnym — bez strat przepływu — z równania ciągłości (V.4) otrzymamy przekrój jednostkowy
w2 VOc
VOc V0c
m
A
(V.46)
|2=^£ 2/X = Po£.^
PocvQc _ Poc
gdzie
m c[~kg/s~l
A " uj_ m2 J*
m c
którą nazwiemy gęstością masowego natężenia przepływu.
Wielkości A, c, t>, rozumiemy jako parametry w dowolnym miejscu przyrządu.
Funkcję c/v można łatwo obliczyć, wyrażając prędkość c z równania de Saint-Yenanta (V.35A):
71.
Po,
lub jego odwrotność
Uwzględniając relację
otrzymujemy
gdzie
przedstawia funkcję zależną tylko od stosunku ciśnień 7tc = p/pni i rodzaju gazu x. Stosunek c/v — mjA zależy ponadto od parametrów początkowych PoJvoc• Charakter zmienności gęstości masowego natężenia przepływu m/A zależy tylko od funkcji przepływu ę(nc) (rys. V.4).
Jak widać z relacji (V.47), £ = 0 dla nc = 0 oraz nf=l. Maksymalną wartość ćmax znajdujemy różniczkując d£/dnc = 0.
Z postaci funkcji £ wynika, że wystarczy rozwiązać równanie
x+l (^-t)
-7t.
y.