Podręcznik Zaręby
2

tniej rolnych. Przemysł przyczynia się do degradacji środowiska naturalnego w 40%, Jeśli budownictwo w 20%, komunikacja, podobnie jak rolnictwo, w 15%, natomiast udział :r, to _ -spodarki turystycznej wynosi 5-7% [81, s. 14].

Dla Nadmierna koncentracja ruchu turystycznego w czasie i na danym obszarze, gór .prawidłowo zlokalizowana baza turystyczna (często w miejscach o najwyższej p _ ności przyrodniczej), złe formy organizacji wypoczynku oraz brak kultury turystycz-Wy- K; są głównymi przyczynami powstawania zagrożeń [227, s. 172], ości Najważniejsze szkody w środowisku przyrodniczym powodowane bezpośrednio :esu przez turystykę przedstawiono w tabeli 2.

-taje

Tabela 2. Szkody w środowisku przyrodniczym powodowane przez turystykę

Rodzaj szkody	Przyczyna
li 7arw ziemi i wody	Infrastruktura turystyczna pochłaniająca wielkie powierzchnie gruntów i zużywająca ogromne ilości wody do celów eksploatacji bieżącej obiektów i urządzeń towarzyszących
Ił -toczenie krajobrazu	Zabudowa turystyczna niezgodna z naturalnym krajobrazem regionu lub kanonami tradycyjnej architektury miejscowej: powstawanie ,,quasi-miast’', zaśmiecanie szlaków i regionów turystycznych
■' Zanieczyszczenie powietrza	Motoryzacja i konwencjonalne technologie grzewcze
Zanieczyszczenie wód: eutrofizacja tjezsor i rzek, zanieczyszczenia mórz pasz	Ścieki z obiektów hotelarskich, śmieci, wycieki benzyny i olejów z samochodów, wycieki ropy z łodzi motorowych
; Degradacja gleb: erozja, osuwanie se zboczy	Narciarstwo (zjazdowe), wzmożona turystyka piesza, budowa infrastruktury turystycznej, wprowadzanie na cenne przyrodniczo tereny ciężkiego sprzętu budowlanego
Niszczenie roślinności: zmiana składu gatunkowego, wyparcie gatunków ] rodzimych	Deptanie, łamanie gałęzi drzew, zbieranie roślin i grzybów: narciarstwo, wzmożona turystyka piesza
Szkody w świecie zwierząt: zmiany r m czebności populacji, wyparcie ga-i r Łsnłrów rodzimych	Płoszenie zwierzyny (hałas, antropopresja), ginięcie zwierząt pod kołami aut, wzmożone odłowy ryb i „owoców morza” dla gastronomii turystycznej i przemysłu pamiątkarskiego; turystyka samochodowa, wzmożona turystyka kajakowa i wodno-motorowa, nurkowanie

&odk*: opracowanie własne na podstawie m.in.: Jędrzejczyk I., Ekologiczne funkcje i uwarunkowania turystyki, Wyd. „Śląsk". Katowice : *?5f5 Baranowska-Janota M.. Kozłowski J., Krańcowe progi przyrodnicze w rozwoju turystyki, Instytut Kształtowania Środowiska. *=-szawa 1984; Kiełczewski B.. Wiśniewski J.. Las w środowisku życia człowieka. Państwowe Wyd. Rolnicze i Leśne. Warszawa 1982; >nia    Dąbrowska M., Turystyka na terenach leśnych, „Aura", nr 9/95.

vo.se

vagi

onu

ycz-

mo-

rlna

any

liku

icie

jwy

(jny

Regiony szczególnie wrażliwe, o najwyższych walorach przyrodniczych, najsilniej reagują na skutki penetracji turystycznej. Rada Europy wymienia wśród nich: obszary • nadmorskie (wyspy, wody przybrzeżne, rafy koralowe, laguny, tereny namorzynowe I . raz plaże i wydmy), tereny wysokogórskie, ekosystemy słodkowodne, obszary [ nabrzeżne antarktyczne i arktyczne [214, s. 13]. Dużą część tych terenów objęto : ochroną prawną.

go Turystyka powoduje bardzo silne zmiany w strukturze i funkcjonowaniu ekosys-aw remów na obszarach chronionych, które można podzielić na: bezpośrednie i pośrednie.

17