s "9

wtopiony w potężny blok klasztoru jezuickiego. Początki tego skromnego, ale bardzo interesującego zabytku łączą się z czternastowieczną kostnicą, ufundowaną przez Mikołaja Wierzynka na dawnym cmentarzu Mariackim. Obecny kościół został wzniesiony w latach 1394-1399, według legendy-w czasie wolnym od pracy przez robotników zatrudnionych przy budowie kościoła Mariackiego. Wiążąc ze sobą dzieje obydwu świątyń, legenda zawiera nieco prawdy. Do budowy kościoła Św. Barbary posłużył zapewne materiał z rozbiórki dawnego korpusu nawowego fary, a sam pomysł budowy wyniknął najprawdopodobniej z potrzeby uzyskania miejsca do odprawiania polskich nabożeństw, podczas gdy kościół parafialny miał służyć stanowiącemu wówczas większość mieszczaństwu niemieckiemu. Sytuacja odwróciła się dopiero w roku 1537, kiedy Polacy objęli ostatecznie kościół Mariacki. Zapotrzebowanie na nabożeństwa niemieckie zresztą szybko malało, skoro już w roku 1583 kościół Św. Barbary oddany został jezuitom, którzy z czasem wykupili i zamienili na klasztor trzy sąsiednie kamienice.

Szeroko rozsiadła bryła kościoła zdradza pierwotnie tu zastosowany system dwunawowej hali, wielokrotne przebudowy zatarły jednak większość szczegółów gotyckiej architektury. W formie zbliżonej do pierwotnej zachowała się tylko ceglana fasada, zwieńczona trójkątnym szczytem, wraz z przyległą do niej kaplicą Ogrójca, powstałą prawdopodobnie w roku 1488 i mieszczącą grupę rzeźb bliskich sztuce Wita Stwosza. Ażurowa architektura kaplicy, o późnogotyckich miękkich liniach i bogatej dekoracji rzeźbiarskiej, stanowi w Krakowie najpiękniejszy tego rodzaju zabytek, który jednak niezwykle mocno ucierpiał od niszczącego działania wilgoci i rozpuszczających kamień chemikaliów, zatruwających atmosferę miasta. Wciąż jeszcze kontrast pomiędzy koronkowymi arkadami Ogrójca a surową fakturą fasady kościoła oraz niezwykłe stopniowanie skali budowli: od niewielkiej kaplicy po strzeliste linie prezbiterium kościoła Mariackiego, tworzą z tej części placu jeden z najbardziej malowniczych zakątków starego Krakowa. Zgodnie z charakterem miejsca, przy kościele Św. Barbary powstały na początku XVII wieku dwie dalsze kaplice cmentarne, z których bogatą dekoracją rzeźbiarską fasady o motywach kontrreforma-cyjnych wyróżnia się kaplica Imienia Jezus. Wśród zabytków wnętrza

229